Onderbanken

Nederlandse soldaten voor de kapperszaak van Sjir Keymes aan de Broekstraat te Schinveld. De Mobilisatie van de Nederlandse Grenstroepen is begonnen! Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Nederlandse soldaten voor de kapperszaak van Sjir Keymes aan de Broekstraat te Schinveld. Foto rechts: 1e rij links - Toon Benders. 2e rij rechts - Jo Fliescher. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Grensbewaking 1939 te Schinveld. Bovenste foto: Nabij het voormalige café Boesten aan de Eindstraat te Schinveld. Bovenste rij v.l.n.r: Jo Dohmen, Dhr van Dijk, Coen Arnoldussen (Merkelbeek), Dhr Hermans (Brunssum). 2e rij van boven v.l.n.r: L. Stevelmans (Brunssum),........, Jean Wolfs. 3e rij van boven v.l.n.r: Sjeng Roex, Jo Wijers, Harrie Kraay en Zef Kleuters. 4e rij van boven zittend v.l.n.r: Dhr Crapels, Marie Boesten, Dhr Peters (Vaesrade), Trui Boesten en ........Voorgrond: Nol Rademakers (knecht bij Fam. Thissen). Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Wachthuisje (grenspost) in de Eindstraat tegenover café Boesten. Marie en Trui Boesten poseren met twee onbekende Nederlandse militairen, welke lekker een pilsje drinken. Bron: J. Reijnders

Klein Heidelberg Grenskantoor op de Hering met als opschrift boven de deur "Klein Heidelberg". (Onbekende soldaat) Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Zef Kleuters was afkomstig uit Merkelbeek maar in 1939 ingedeeld bij de grensbewaking in Schinveld. Bron: Frans Dohmen

Bewijs van Nederlanderschap voor grensverkeer naar Duitschland en voor België en of Luxemburg. Afgegeven op 10 juni 1939 te Schinveld aan Martinus, Johannes van Haren. Bron: J.P.

Fietsende grensbewaking in Schinveld. Bovenste foto: Links Nol Rademakers, in het midden een Nederlandse Marechaussee en rechts Lei Jacobs. Onderste foto: Deze foto is hoogstwaarschijnlijk gemaakt op de plaats waar de oude Bouwbergstraat uitkomt op de weg Schinveld - Waubach. Links een Nederlandse Marechaussee, in het midden Nol Rademakers en rechts Lei Jacobs. Bron: J. Reijnders

Mobilisatie van de grenstroepen, van deze soldaten stammen er vier uit Schinveld en twee uit Brunssum. Wiel Janssen, Wiel Heuts(Brs), Niek Jacobs, Jan Mevis(gevallen 10-5-1940), broer Huls en Hens Kens(Brs). Deze miltairen waren ingekwartierd bij bakker Jacobs. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Antoon Gloerich was een van de marechaussees die voor de Tweede Wereldoorlog in de zogenaamde kazerne aan de Brunssummerstraat (de huidige drukkerij ”de Kazerne”) gelegerd was. Hij was op 25 april 1916 te Goor (Ov) geboren, had na de lagere school een paar jaren middelbaar onderwijs gevolgd, kwam in 1936 in militaire dienst en woonde een tijdje in Loosdrecht. Op 25 juli 1938 werd hij als korporaal bij de politietroepen in Schinveld gedetacheerd. Klaarblijkelijk was Antoon een vrolijke jonge man die zich snel aan het Sjilvendse gedeuns kon aanpassen want hij werd al in 1939 lid van de pas opgerichte carnavalsvereniging ”de Zandjhaze” ofschoon dat uit hoofde van zijn functie eigenlijk verboden was. Antoon had ook al meteen een oogje geworpen op Mia Zillen, een zus van slager Zillen in de toenmalige Broekstraat, de huidige Pres. Rooseveltstraat. Op de rechter foto staat Antoon links. Deze foto is gemaakt aan de toenmalige grensovergang bij Mindergangelt met links het café Boesten. In zijn vrije tijd deed Antoon als Zandjhaas en als man van het platte land niet onder voor een willekeurige Sjilvendse jong. Bron: Frans Dohmen

In zijn vrije tijd was Antoon graag bereid om bij een Sjilvendse vriend of bij een boer de handen uit de mouwen te steken. Op deze foto zien wij van links naar rechts: Cornelis van de Burgt, Tiny Janssen - Zillen, Antoon Gloerich en Sjir Zillen. Bij de inval van de Duitsers in de meidagen van 1940 werd Antoon krijgsgevangen gemaakt en naar Stargrad (bij Stettin) in Polen gedeporteerd. In juni 1940 kwam hij vrij uit het interneringskamp. Hij was zeven kilo afgevallen, ernstig verzwakt en ging terug naar zijn ouderlijk huis te Goor. In 1942 ging hij van marechaussee over naar de Rijkspolitie en speelde al meteen een rol in de illegaliteit bij het verstrekken van hulp aan geallieerde piloten. Op 12 jan 1944 werd hij in Goirle (N.B.) door de S.D. gearresteerd en gevangen gezet in het Groot Seminarie van Haaren (N.B.) dat als provisorische gevangenis was ingericht. Hij heeft daar vele ontberingen moeten doorstaan. De aanleiding van zijn arrestatie was een van de vele ondergrondse acties waarbij hij betrokken was. Twee collega's de heren D. Jonkers en H. Meeuwissen hadden de opdracht om op de avond van 11 jan. 1944 drie Engelse piloten naar België te brengen. Omdat zij werden gezocht door de S.D. doken zij onder in Biest-Houtakker bij de heer P. Leermakers, later gevallen in het verzet. Deze persoon had ook de vervalste paspoorten voor de drie piloten. Antoon Gloerich en zijn collega A. Uittenbosch kregen nu de opdracht om de paspoorten bij Leermakers op te halen en af te leveren bij de familie Schoenmaekers in de Goirlestraat te Tilburg, waar de piloten de papieren zouden ophalen. Bij aankomst op dit adres werd de deur echter geopend door de beruchte S.D-er Piet Gerrits, bijgenaamd ”de schrik van Tilburg”, die in 1947 gefusilleerd is. Met grote tegenwoordigheid van geest redde Antoon de situatie door te verklaren dat hij gekomen was om een onderzoek naar een partij smokkeltabak in te stellen, die op dit adres zou afgeleverd worden en dat hij de smokkelaars op heterdaad wilde betrappen. De S.D-er antwoordde dat hij dat zelf wel zou regelen. Antoon wendde toen hoge nood voor en kreeg toestemming om van het toilet gebruik te maken. Op het kleine kamertje heeft hij toen alle compromitterende papieren versnipperd en doorgespoeld. Zijn bezoek is waarschijnlijk door Gerrits aan het hoofdkwartier van de S.D. in Den Bosch doorgegeven, waar men verband legde tussen de zaak van de ondergedoken Jonkers en Meeuwissen. Een dag later werden Antoon Gloerich en A. Uittenbosch alsnog gearresteerd als gijzelaars voor de beide onderduikers. Hun zwijgen heeft het leven van de onderduikers gered. In de tijd dat Antoon Gloerich gegijzeld was bleven zijn verloofde Mia Zillen en beide families in grote onzekerheid over zijn lot. Het kwam namelijk regelmatig voor dat de bezetter gijzelaars voor het vuurpeloton bracht als represaille voor acties van het verzet. Mia Zillen en Antoon's broer Henk hebben toen in hun eigen omgeving acties op touw gezet om geld in te zamelen nadat vernomen was dat de bezetter met een losgeld van fl 7000.- genoegen nam. Vele vrienden en bekenden uit de omgeving van Schinveld en Goor hebben toen dit bedrag bij elkaar gebracht. Te vermelden valt hier dat er een gift was van fl. 500 van de bedrijfsleider van de Heerlense V&D, waar Mia werkte en ook schonk de heer Jannink, directeur van de gelijknamige textielfabriek te Goor waar Toon's vader werkte een aanzienlijk bedrag. Het losgeld hoefde echter niet te worden uitbetaald omdat Antoon in de algehele verwarring van Dolle Dinsdag, 5 september 1944, overhaast werd vrijgelaten. Het geld kon na de oorlog aan de gulle gevers worden teruggeven. Bron: Frans Dohmen

Tussen de dag van zijn vrijlating op 5 september en de bevrijding van Schinveld op 19 september moet Antoon kans heben gezien om op de een of andere manier van Brabant naar Limburg te komen. Op de dag van de bevrijding van Schinveld namelijk werden enkele foute Sjilvenders opgebracht en opgesloten in de Pietenkast onder het Gemeentehuis.Op deze foto gebeurt dat met S, van de Bouwbergstraat. De man met de getrokken sabel is Daniël Willem Jacobs en de man in uniform is Antoon Gloerich. Bron: Frans Dohmen

Op deze foto van sept 1944 zit Antoon met zijn verloofde Mia op de bank in de tuin van haar ouderlijk huis aan de Broekstraat. De naam van de hond is onbekend, zijn gedrag niet. Bron: Frans Dohmen

Op deze foto, die na de bevrijding gemaakt is, zit hij zogenaamd samen met Pierre Zillen ondergedoken. Aan hun gezichten te zien heeft de bevrijding de vrolijkheid weer terug gebracht. ”Ze verstopten zich voor de Belgen”, zei Mia later. Bron: Frans Dohmen

Antoon Gloerich trouwde op 26 november 1945 te Schinveld met Barbara Maria Zillen. De familie ging in Oirsbeek wonen. In november 1951 verhuisde men naar Bocholtz. Mia en Antoon kregen samen vier kinderen. In 1963 nam Antoon ontslag bij de Rijkspolitie en trad als medewerker van de Röntgenafdeling in dienst bij het "De Weverziekenhuis" te Heerlen. Antoon zou zijn hele leven lang veel last ervaren van zijn oorlogsverleden en overleed op 20 augustus 1977 in Bocholtz, 61 jaren oud. Bron: Frans Dohmen

Reichs Grenze Op de grens met het Duitse Rijk, op de Hering te Schinveld, poseren even voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, Nederlandse en Duitse soldaten gezamelijk bij het bord "Reichs Grenze". Bron: Dhr. Kraay

Een viertal onbekende soldaten aan de Grenspaal 265 op de Heringsboschweg te Schinveld. Naast de drie Nederlandse soldaten, staat een Duitse "collega" soldaat. Enige tijd later zouden de Duitse troepen de Nederlandse grens oversteken en ons land enkele jaren in zijn greep houden. Bron: Dhr. Kraay

"Gezellig aan de koffie" 10 mei 1940. Duitse soldaten drinken gezellig een kopje koffie bij café Boesten aan de Eindstraat in Schinveld. De Nederlandse meisjes tussen de soldaten zijn v.l.n.r.: Nelly Marx, Paula Sajovec, Trui Boesten en Kit Boesten. "De bezetting van Nederland is begonnen"!? Enkele uren later zouden de eerste Schinveldse jongens sneuvelen. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Joannes (Jan) Joseph Maria Dohmen werd geboren te Merkelbeek. Hij was portier op de staatsmijn Emma en werkte bij zijn moeder (vader was overleden) op de boerderij aan de Houtstraat. Op 26 april 1940 trouwde hij met Maria Antoinette Neven, hiervoor kreeg hij vier dagen verlof. Enkele dagen later zou hij sterven voor het Vaderland bij het Julianakanaal thv Berg aan de Maas. Met hem sneuvelden die dag: - Ludivicus Hubertus Rouschop, * Maastricht - Joannes Wilhelmus Rademakers, * Nieuwstadt - Abraham Cornelis Maria Bogers, * Gestel - Pieter Jozef Scheffers, * Vaals Bron: Sjilvends - zie ook de websitë: Sjilvends

Bij de gevechten op 10 mei 1940 om de bruggen van Born, Berg, Urmond en Stein sneuvelden een aantal Nederlandse militairen. Op deze foto zijn 9 militairen afgebeeld en wel op de bovenste rij vlnr: (Waarschijnlijk) Soldaat Raren, afkomstig uit Maastricht. Korporaal Mijndert Epema (man met helm) vermoord op de brug van Obbicht door in Nederlandse uniformen gestoken Moffen. 1ste Luitenant Henk Nijland (man in het midden). Soldaat Pieter Walraeven, gesneuveld op de sluis van Born. Soldaat Bogers, afkomstig uit Eindhoven, gedood op Belgisch grondgebied. onderste rij vlnr: Soldaat Rouschop uit Maastricht, gesneuveld op Belgisch grondgebied bij de gevechten om de brug van Berg. Jan Dohmen. Soldaat Harie Custers uit Einighausen, gedood op de sluis van Born. Soldaat Rademakers uit Nieuwstadt, gedood op Belgisch grondgebied. Soldaat Scheffers uit Eindhoven, idem. Bron: Sjilvends

In mei 1990 gaf de weduwe van Jan Dohmen bij de herdenking van de gebeurtenissen van 50 jaren geleden haar verslag van een halve eeuw weduwe zijn na een abrupt afgebroken huwelijk van amper 10 dagen. Het is het aandoenlijk verhaal van een jong, katholiek meisje van 26 jaar uit Meerssen dat verkering krijgt met een degelijke katholieke jonge man van 32 jaar, die zijn leven al op de rails heeft. Hij heeft een vaste baan en werkt daarnaast en woont bij zijn moeder, die weduwe is, op de nieuwe boerderij. Jan is een warme, positief ingestelde persoonlijkheid die in het goede van de wereld en de toekomst gelooft, getuige onderstaand stukje brief dat hij tijdens de mobilisatie aan zijn moeder stuurde. Bron: Sjilvends Alle gevaar is weder geweken. Dus wees maar gerust. Ik denk dat deze week t' verlof weder begint. Zoo gauw mogelijk kom ik wel eens naar U toe. Wanneer ik kom weet ik natuurlijk niet. Indien ik wat nodig heb zal ik het U wel laten weten. Ik heb nog van alles genoeg. Dus wees maar gerust, t' komt alles wel weder in orde. Wij zullen ook wel nooit Oorlog krijgen in Holland. Gegroet Jan.

Bidprentje van Maria Neven, de weduwe van Jan Dohmen. Zij overleed te Meersen op 8 augustus 2000. Bron: Sjilvends

De Nederlandse soldaat Theo Fijen uit Sittard, had tot taak de wegversperring aan het uiteinde van de Trichterweg (Bingelrade-Etzenrade; zijde Bingelrade) te houden bij een Duitse inval. Deze wegversperring bestond uit volgestorte betonbuizen met een ketting ertussen. Bij de inval van de Duitsers wordt de Trichterweg omgaan en komt Theo dus niet in actie. Bron: John Hazen

Als ouders een kind verliezen is dat een drama, als een gezin twee kinderen verliest schieten woorden te kort. De familie Mevis overkwam dit drama. Hun zoon Jan, sneuvelde op 10 mei 1940 te Rothem. Rothem is een plaatsje bij Maastricht. Jan Franciscus was de tweede zoon uit het gezin van elf kinderen. Nadat hij de ambachtsschool had doorlopen werd hij schilder bij de gebroeders Mevissen aan de Beekstraat. Jan was een vrolijk type en lid van de Raad van Elf van de Zandjhaze. Volgens zijn broer Matt was het begrip angst onbekend voor hem. Rechts de laatste briefkaart van Jan aan zijn ouders, verstuurd enkele dagen voor hij zou sneuvelen. Bron: Sjilvends

Graf van de Nederlandse soldaat Jan Mevis, op de begraafplaats te Schinveld. Hij kwam om het leven op 10 Mei 1940 te Rothem (Meerssen). Zijn broer Jo kwam in 1947 om het leven als Nederlands soldaat te Rawaldo (Indonesië). Bron: Heemkundevereniging Onderbanken + Sjilvends

Onder massale belangstelling van de Schinveldse bevolking trekken de kameraden van Jan Mevis door het centrum. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

"Groet en eer aan den gevallen held" Bloemenhulde bij het graf van Jan Mevis door zijn kameraden. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Het bijzondere "soldaten graf" van de Nederlandse soldaat Jan Mevis te Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Sjilvendse luuj aan het graf van Jan Mevis, die op 10 mei 1940 in Rothem sneuvelde. Links zijn moeder en rechts broer Harie. Bron: Frans Dohmen

Het bijzondere "soldaten graf" van de Nederlandse soldaat Jan Mevis te Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bloemenhulde bij het graf van de Nederlandse soldaat J.F. (Jan) Mevis. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

8 jaar na dato, kreeg Jan Posthuum de onderscheiding voor zijn heldhaftig optreden. In de tekst staat een kleine fout (familie Meurs), moet natuurlijk Mevis zijn. Moge Jan rusten in vrede. Bron: Sjilvends

"Jan had de dood in de ogen gekeken, maar zijn ogen niet neergeslagen" In 1948 werd hij daarvoor posthuum onderscheiden met het: "Oorlogs-Herinneringskruis met de gesp voor bijzondere krijgsverrichtingen" Bron: Sjilvends

Toon P. uit Schinveld - "Duits soldaat tegen wil en dank". Toon ontving voor bewezen diensten het Ijzeren Kruis 2de klasse. Bron: Familie P. (klik hier voor het verhaal van Toon P. - Pdf file) Het IJzeren Kruis 2e klasse werd ongeveer drie miljoen maal verleend. Het werd aan een lint op de linkerborst gedragen. Het IJzeren Kruis 2e klasse zelf werd alleen op de dag van de uitreiking en tijdens ceremoniële bijeenkomsten gedragen. Dan werd het lint Pruisisch opgemaakt, dat wil zeggen in een "U"-vorm geplooid, op de linkerborst gedragen. Meestal werd alleen een strook van het lint door het tweede knoopsgat van het uniform gedragen. Naast dit lint was er ook de kleine vierkante baton: een kartonnen of metalen plaatje, bekleed met een in stof uitgevoerde miniatuur van het lint. Soms was het een metalen plaatje. Deze batons werden op de linkerborst boven de borstzak gedragen. Op de batons mochten desgewenst en indien van toepassing metalen miniaturen van de herhalingsgesp worden gedragen. Bron: Wikipedia

Als echte Schinveldse jongen, maakte Toon P, natuurlijk ook deel uit van het Schinveldse verenigingsleven. Omstreeks 1930 was hij lid van de Jonge Werkman (Soort scouting). Op deze foto zien wij op de bovenste rij v.l.n.r: Karel Bex, Math Schell, Toon P, Hein Theunissen, Sjaak Dohmen, Kapelaan Kisters en Guus Waltmans. Middelste rij v.l.n.r: Zef Theunissen, Zef Senden, Jan Verhooren, Jan Diederen, Frans Canisius, Guus Buijsers en een onbekende jongen. Op de onderste rij v.l.n.r: Adam Verhooren, Hein Geraets, Jan Benders, onbekende jongen, Johan Schröder en Frits Jansen. Bron: Familie P.

Familie P. uit Schinveld voor het huis van Dhr. Surmans (Schoonvader van P.). Toon moest als Schinvelder jongen (Volksduitser) gedwongen dienen in het Duitse leger. Met v.l.n.r: Toon P. - Frans P. - Leonie P. Bron: Familie P.

Familie P. uit Schinveld. Met v.l.n.r: Leonie P. - Frans P. - Toon P. Deze foto werd genomen door fotograaf Senden te Brunssum. Bron: Familie P.

Familiefoto van soldaat Toon P. uit Schinveld. Met v.l.n.r: Leonie zijn vrouw, Toon P, zijn schoonzus en in het midden zoontje Frans. Bron: Familie P.

Familiefoto (bruiloft) met soldaat Toon P. uit Schinveld, geheel rechts. Bron: Familie P.

Deze briefkaart stuurde Toon aan zijn schoonzus, welke werkzaam was bij Dokter Feijen te Heerlerheide. Op dat moment lag Toon in het ziekenhuis van Jülich. Hij verbleef hier ivm zijn herstel van de bevroren tenen, die hij had opgelopen aan het Oostfront. Kleine foto: Toon P. uit Schinveld voor zijn terugkomst uit de Russische gevangenschap in 1948. Hij was zeer sterk vermagerd en miste enkele tenen. Deze foto is genomen tijdens zijn gevangenschap in Letland. Bron: Familie P.

Persoonsbewijs en Bewijs van Nederlanderschap van Mathijs Joseph Smeets, geboren op 13 september 1881, woonadres Steenweg 120A te Merkelbeek. Dit persoonsbewijs werd afgegeven op 26 september 1941. Bron: Familie Smeets

Jo Nelissen tussen de Schinveldse kerkklokken die tijdens de oorlog door de Nazi's uit de kerktoren gehaald werden om er kogels van te maken. De klokken bleven enkele weken voor de kerk liggen voordat ze opgehaald werden. Bron: Frans Dohmen

Arnold Aerdthen Was voor de Tweede Wereldoolog kappersbediende in de kapperszaak van Sjir Keijmes aan de Broekstraat te Schinveld. Arnold is op 28 oktober 1913 te Walsum (Duitsland) geboren. Hij was dan ook verplicht te dienen in het Duitse leger. Hij is hier dan ook te zien in zijn Duitse uniform. Bron: Frans Dohmen

Tweede Distributie Stamkaart van Johannes Mathias Theunissen uit Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken De Tweede Distributiestamkaart werd door de Duitse bezetter ingevoerd om de duizenden onderduikers van voedsel af te snijden. (Deze mensen zaten veelal ondergedoken, omdat zij niet voor de Duitse bezetter wilden werken in Duitsland). Wie immers geen stamkaart had, kon geen bonnen krijgen en dus ook geen voedsel en andere goederen kopen. Om aan de Tweede Distributiestamkaart te komen, moest men zich eerst bij de overheid melden met het Persoonsbewijs. Bron: Wikipedia

Titus (Anno Sjoerd) Brandsma, geboren in Oegeklooster op 23-02-1881 en overleden te Dachau op 26-07-1942, was karmeliet, hoogleraar mystiek en zelf mysticus en rector magnificus van de katholieke universiteit in Nijmegen. Hoewel Nijmegen zijn officiële woon- en werkplek was, verbleef hij veelvuldig in Merkelbeek vanwege zijn slechte gezondheid en om in alle rust te kunnen werken en schrijven. Hij zorgde er ook voor dat er in Merkelbeek een grootseminarie en apostolische school werd gesticht. Al in een vroeg stadium waarschuwde Titus Brandsma via publicaties in dag- en weekbladen en tijdens lezingen en colleges voor de gevaren van het nazisme, rassenhaat en opruiing. Hij veroordeelde de anti-Joodse maatregelen van het naziregime zowel voor, als tijdens de bezettingstijd. In 1942 werd hij gearresteerd door de Duitse bezetters en overleed in het concentratiekamp Dachau op 26 juli 1942, nadat hem een dodelijke injectie was toegediend. In 1985 werd hij als martelaar zalig verklaard. Bron: Vrienden v.h. Clemensdomein

Luchtopname van het Karmelietenklooster in Merkelbeek. Hier verbleef Titus Brandsma veelvuldig. Bron: Vrienden v.h. Clemensdomein

Vrijstelling vordering van rijwielen-Freistellung fahrradforderung. Te name van onderstaande Hein Waltmans. Met deze vrijstelling hoefde hij zijn Gazelle fiets niet in te leveren tbv de Duitse bezetter. Hein had zijn fiets nodig voor woon-werk verkeer. Rechts zien wij "De Sleutel van de Hemel" - Akte van volmaakt berouw. Met deze Katholieke legitimatie verklaart ondergetekende Rooms Katholiek te zijn: Bij geval van ernstig ongeluk verzoek ik beleefd aanstonds een Katholiek priester bij mij te ontbieden. Na mijn overlijden wens ik als Katholiek begraven te worden. Bron: Jozef Waltmans

Vrijstelling voor de vordering van rijwielen. Afgegeven op 31 juli 1942, voor de Gazelle fiets van Dhr. Herings uit Schinveld. Bron: J.P.

ICK DIEN Sjeng Hermans uit Schinveld is nooit een Duitse soldaat geweest, maar werd als 18 jarige verplicht te gaan werken in Ommen (Ov) bij de Duitse Arbeitseinsatz. De foto is gemaakt bij de beruchte "Trap van Waltmans", fotograaf aan het Lindeplein te Brunssum. De Nederlandse Arbeidsdienst was een overheidsinstelling, die oorspronkelijk niet nationaal socialistisch van opzet was, maar waarvan al zeer snel het kader samengesteld was uit nazi gezindten. Het werd een semimilitair apparaat volgens Duitse opzet, dat bij het gros der Nederlanders allerminst gezien was en feitelijk alleen diende als wervingscentrum voor dienst in het leger van het Derde Rijk. Het devies “Ick Dien” van de NAD werd al in 1933 door het Verbond voor Nationaal Herstel van Generaal Snijders gebruikt. De slagzinnen van de NAD waren: ‘Eerbied voor den Arbeid’ en ‘door arbeidsvreugde tot levensvreugde’. Aanvankelijk bestond de NAD uit vrijwilligers, maar op 1 april 1942 werd hij verplicht gesteld voor alle jonge mannen van 18 tot 23 jaar. Vanaf die datum werden bepaalde categorieën verplicht opgeroepen. In 1943 moest zelfs een gehele jaarlichting (1925) eraan geloven. Naast marcheren en exerceren, was het de bedoeling dat de Arbeidsdienst zich zou gaan bezig houden met grondwerken, wegenbouw, bosbouw en grondbewerking. Graven van sloten en greppels, versterken van taluds, plaatsen van duikers, dammen (voor het afsluiten van sloten, enz.), ophogen van dijken, onderhoud van watergangen, draineren, ontginning, onderhoud plantsoenen, aanleg en onderhoud van grasvelden, moestuinen (onderhoud, aanleg). Hiervan is echter weinig terecht gekomen. De werkzaamheden ‘beperkten’ zich tot het ontginnen van heide gebieden en het rooien van aardappels ten behoeve van de voedselvoorziening. Later moest er worden gewerkt voor de Duitsers, zoals zo vele Nederlandse mannen. Bron: Frans Dohmen

Persoonsbewijs van Hendrik "Hein" Waltmans van de Eindstraat 26 te Schinveld. Hij verhuisde later naar Voerendaal. Bron: Jozef Waltmans Het persoonsbewijs is een identiteitskaart die op aandringen van de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog is ingevoerd door de Nederlandse secretarissen-generaal. De "S" bovenaan het persoonsbewijs, staat voor de plaats Schinveld. De blauwe zegel over zijn vingerafdruk is gestempeld door de gemeente Voerendaal. In april 1941 werden alle Nederlanders van vijftien jaar en ouder verplicht tot het bezit van een persoonsbewijs. Het bewijs had op de voorkant een pasfoto. Andere gegevens die het bevatte waren: De vingerafdruk van de betrokkene De woonplaats van de betrokkene De geboortedatum en het geslacht van de betrokkene. Bron: Wikipedia

Vrijstelling voor de vordering van rijwielen, afgegeven op 31 juli 1942, voor de gazelle fiets van Dhr. Herings uit Schinveld. Bron: A. N.

14 juni 1943 Op weg vanuit het Engelse Binbrook om Oberhausen in het Duitse Ruhrgebied te bombarderen, werd de lancaster bommenwerper EE 167/AR-N van RAAF-squadron 460 (Royal Australian Air Force) boven Sittard aangeschoten door een Duitse nachtjager waarna de bommenwerper in de Schinveldse bossen neerstortte. Vijf Australische bemanningsleden kwamen daarbij om, twee van hen, de Brit en de Canadees raakten zwaar gewond en werden door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt. De vijf gesneuvelde Australiërs liggen begraven in Nijmegen op Jonkerbosch War Cemetery. De Brit Booth en de Canadees Matheson overleefden in gevangenschap de oorlog. Booth stierf in 1996 in Huddersfield (Engeland), Matheson stierf in 2002 in Toronto (Canada). Op deze foto zien wij de vijf Australiërs tijdens hun opleiding. Met v.l.n.r: Fl/Sgt. Donald Finlason (staartschutter), Fl/Sgt. George Cope (piloot), Fl/Sgt. Douglas Douds (bomrichter), Fl/Sgt. Douglas Crough (radiotelegrafist) en F/O. Hugh Gordon (navigator) en hun mascotte "Brownie" de hond. Bron: Wim Slangen

Op 15 Juni 1943, stortte Lancaster EE167 neer te Schinveld. Van de gehele bemanning overleefden slechts twee de crash. Een hiervan was Ernest Booth (op de foto met zijn vrouw Dorothy). Bron: W. Slangen

Ook de klokken van de Sint-Clemenskerk ontkwamen niet aan de Duitse bezetter (klokkenroof). Ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie vorderden de Duitsers veel goederen en producten uit de bezette landen. Nederland werd grondiger leeggeplunderd dan andere landen in een vergelijkbare positie. Met het oog op de wapenindustrie hadden de Duitsers vooral veel belangstelling voor metalen voorwerpen variërend van melkbussen tot complete inventarissen van fabrieken. Tot grote woede van kerkelijk Nederland werden vanaf tussen oktober 1942 en september 1943 zelfs de klokken uit kerktorens gehaald om te worden omgesmolten. De klokken waren zo geliefd bij de bezetter, omdat de legering van het metaal, die voor tachtig procent bestaat uit koper en voor twintig procent uit tin, dezelfde samenstelling heeft als die waarvan kanonnen worden gegoten. De voorraden van deze grondstoffen waren voor een groot deel in handen van de geallieerden, waardoor de productie van de Duitse oorlogsindustrie in gevaar dreigde te komen. Bron: Heemkundevereniging Brunssum

Jan Joseph (Zef) Rademakers, geboren te Schinveld op 09-07-1924 / 01-07-1943 als vermist is opgegeven bij de russische stad Orel-Stadt/Bogoroditzkoie Orlowska/Ljedna/Nikolsskoie/Orlitza Fluss/Rybnitza waar hij vocht in dienst van het Duitse Rijk. Zef was de zoon van Jan Joseph Rademakers geboren 04-01-1896 te Schinveld, overleden te Schinveld 24-06-1926 en Cornelia Maria Embrechts, geboren op 15-12-1903 te Ginneken, overleden op 24-02-1983 te Uslar (Dld). Een jaar eerder, op 06-03-1923, werd zijn zus Adriana Maria "Jeanny" geboren. Na het overlijden van Jan Joseph trouwde moeder in Gangelt (Dld) met de Oost-Duitser Franz Hinz, welke een fervent nazi was. Wanneer zij uit Schinveld zijn vertrokken is onbekend. Boven: Jan Joseph "Zef" met zijn zus Adriana Maria "Jeanny" Midden: Zef en Jeanny op de fiets worden gadegeslagen door moeder Keetje Onder: In het midden Zef met voor hem zus Jeanny. Geheel rechts Frans Hinz (stiefvader) met naast hem moeder Keetje. Bron: May Embrechts

Taxatierapport opgemaakt door architect J.R. Smeets, van de opgelopen oorlogsschade aan het woonhuis van de familie Kleuters-Houben aan de Titus Brandsmastraat nr 5 (toen nog Dorpstraat), veroorzaakt door een Duits kanon, welk tijdens een schietoefening o.a. een stuk van het dak afblies. Bron: Fam. Kleuters

Wat er uit de lucht viel - Die Amerikaner haben sich nicht geandert In de dagen voor de bevrijding van Schinveld werden er rond de grens veel pamfletten uit vliegtuigen gegooid. Deze waren bedoeld om de Duitse soldaten en de aanwezige Duitse bevolking te ontmoedigen. Dat afwerpen ging zo: in het bommenruim van het vliegtuig lagen bommen, gevuld met circa 10.000 pamfletten. Op een hoogte van bijvoorbeeld 5000 meter werden de pamfletbommen afgeworpen. Op een hoogte van 2500 meter ontplofte de bom door een mechanisme in de bom, en dan dwarrelden de pamfletten over een grote oppervlakte over het land. Deze pamfletten werden de hele oorlog boven bezet gebied afgeworpen met de bedoeling dat de bevolking van bezet gebied op de hoogte bleef van hoe de oorlog verliep en om op de hoogte te blijven van ander nieuws, want de mensen werden alleen voorzien van onbetrouwbaar nieuws van Duitse kant. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken (klik op de afbeelding - zoom in)

"Bevrijding van Merkelbeek - 19 September 1944" Amerikaanse Stuart tank op de Haagstraat te Merkelbeek. De baby op de onderste foto is de eigenaar van deze foto's Dhr J. Smeets. Bron: Smeets Architectenbureau BNA

Een nieuwsgierige menigte kijkt toe hoe een Amerikaanse tank over het "Plein" in merkelbeek rolt. Eindelijk is ook Merkelbeek ontzet. Bron: Smeets Architectenbureau BNA

Bevrijding van Merkelbeek - 19 sept 1944 - 2nd AD "Hell on Wheels" Bewoners van de toenmalige Dorpstraat, de huidige Mgr. Mannenstraat beklimmen een Amerikaanse tank. Op deze foto zien wij o.a: links vooraan mevr.Arets, rechts met pijp Piet Schouw met echtgenote, naast hem Albert Latten (latere voorzitter van fanfare St Jozef) met echtgenote boven hem. Verder boven links Eugène Jeurissen, Jos Hacking, Troutje Geurten en Cisca Peters. Net onder de koepel van deze tank staat met krijt de volgende tekst geschreven: "Breng Hitler mee, maar Kapot" Bron: Merkelbek

Uitzinnige bewoners van de toenmalige Dorpstraat, de huidige Mgr. Mannenstraat beklimmen een Amerikaanse tank. Bron: Merkelbek

Amerikaanse bevrijders trekken over de Mgr. Mannensstraat te merkelbeek. Thv van huidige nr 20 worden zij begroet door een dolle menigte. Bron: Lei Peters

Amerikaanse bevrijders trekken over de Mgr. Mannensstraat te merkelbeek. Bron: Lei Peters

Amerikaanse M10 tank destroyer in de Titus Brandsmastraat, thv no 5 (toen Dorpsstraat B32 Merkelbeek). Bron: Fam. Kleuters

Boven: Houten herinneringsbord aan de bevrijding van Merkelbeek door onze USA vrienden van de 2nd Armored Division, op 19 september 1944. Dit bord heeft jarenlang in de woonkamer van de familie Kleuters gehangen. In het midden voorzien van een foto met enkele bevrijders. Helaas ontbreekt deze foto. Onder: Amerikaanse Sherman tank in de Titus Brandsmastraat, thv no 5. Rechts staat Clim Jeurissen. Op de zijkant van de tank staan de namen van: Jos Knooren, Jos Douven en verschillende familieleden van Bachaus uit Merkelbeek gekrijt. Bron: Fam. Kleuters

Bewoners van Titus Brandsmastraat, thv No 5 (toen Dorpsstraat B32 Merkelbeek) verwelkomen samen met de karmelieten van het klooster, de bemanning van een Amerikaanse M10 tank destroyer. Dit was in deze dagen de grens van Merkelbeek en Brunssum, de beek lag nog open in de straat en vormde de gemeentegrens. De fotograaf stond bij kwekerij Jawel(Janssen) naast een horde paters en fraters. Ook herkenbaar Clim Jeurissen, Marie Kleuters, Harie Janssen en Mene Kleuters. Bron: Fam. Kleuters

Bewoners van de Titus Brandsmastraat poseren samen met de karmelieten van het klooster in Merkelbeek bij een Amerikaanse leger jeep, uiteraard ontbreekt de Nederlandse vlag niet in dit geheel. Bron: Fam. Kleuters

De bevolking van de Titus Brandsmastraat verwelkomt de bemanning van een Amerikaanse Stuart tank. Dit gedeelte van de Titus Brandsmastraat, behoorde in die tijd nog tot de Dorpstraat, links zien wij de nog open "Merkelbeker Beek" door deze staat stromen. Hieraan ontleent het dorp zijn naam. Bron: Fam. Kleuters

De bemanning van deze Amerikaanse sleepwagen houd een korte pauze in de Titus Brandsmastraat. Uit de tekens links op de voorbumper kunnen wij opmaken dat zij behoorden tot de 17th Engineers van de 2nd Armored Division "Hell on Wheels". Bron: Fam. Kleuters

Amerikaanse Sherman tank in Merkelbeek, ter hoogte van "Huize Tieder", het voormalige kloostercomplex dat gesloopt is in 2010. Links naast de tank staat Mevr. Vromen, rechts naast haar zit dochter Ellie met vlaggetje. Links voor de geschutskoepel zit Wim Jacobs, broeder in het klooster van Merkelbeek. In het midden voor de tank staat de kleine Sjir Gelissen, met rechts naast hem zus Mia met vlaggetje, en broer Jan met moeder Gelissen. Geheel rechts Mevr. Otte. Rechts naast de loop zit Leo Rooyen. Verder zien wij nog broeder Simon, en broeder Cyrillus met bril. Bron:Mevr. Vromen

"Ausweis-Legitimatie" Deze had men nodig voor de arbeidsinzet gedurende WWII. Was alleen geldig met het bijbehorende persoonsbewijs. Dit document is van de priesterstudent B. J. Velthuis, welke woonachtig was in het voormalige Carmelietenklooster van Merkelbeek. Bron: Gemeente Brunssum

Dagboek van pater Velthuis uit het Carmelietenklooster in Merkelbeek. Hierin met name de dagen kort voor en kort na de bevrijding in september 1944. Bron: Gemeente Brunssum We hebben in huis al enkele dagen Duitse krijgsgevangenen die hier gevisiteerd en dan weer verder getransporteerd worden om plaats te maken voor iedere dag anderen, soms honderden tegelijk. Zijn gevangen gemaakt nabij Geilenkirchen, waar de Engelsen de laatse dagen drie grote aanvallen hebben afgeslagen. De meesten hebben zich zonder slag of stoot overgegeven. Zij vertelden dat het eten van burgers zowel als van de soldaten tegenwoordig zeer slecht was. Vet kenden ze hoegenaamd niet. Ook zeiden ze, dat als de Duitse soldaten wisten dat ze door de Engelsen zo goed behandeld werden, zich wel 80% zou overgeven. Juist onder de hoogmis zijn er 2 Duitsers neergeschoten (uit de laatse pagina van het dagboek). Door hieronder een van de hoofdstukken aan te klikken, kunt U deze inzien! - Deel 1 - Deel 2 - Deel 3 - Deel 4 - Deel 5 - Deel 6 - Deel 7

Het voormalige kloostercomplex van de Carmelieten in Merkelbeek. Bron: Lei Peters

Amerikaanse tank naast het Carmelieten klooster in Merkelbeek. Bron: Smeets Architectenbureau BNA

"Angrif-Angrif" Deze folder werd uitgegooid boven merkelbeek om de daar gelegerde Duitse troepen te ontmoedigen. Bron: Gemeente Brunssum

De oorlogsanalen van de Carmelieten zijn gelukkig bewaard gebleven. Door hieronder een van de jaartallen aan te klikken, kunt U deze inzien! - analen 1941 - analen 1942 - analen 1943 - analen 1944-1 - analen 1944-2 - analen 1945 Bron: Nederlands Carmelitaans Instituut

Amerikaanse bevrijders in de wei van de familie Kleuters aan de Titus Brandsmastraat. Bron: Fam. Kleuters

Amerikaanse bevrijders in de wei van de familie Kleuters aan de Titus Brandsmastraat. Bron: Fam. Kleuters

Amerikaanse bevrijders voor hun tent in de wei van de familie Kleuters. Zij verbleven hier slechts kort waarna zij doortrokken richting front. Bron: Fam. Kleuters

"Wij zijn vrij" Dit verhaaltje over de bevrijding van Merkelbeek werd opgetekend door een inwoner. Bron: Lei Peters

Capt. Jack Nigh met zijn Stuart tank in Douvergenhout (Merkelbeek). Bron: F. Faro

Het tijdelijke verblijf van Capt. Jack Nigh in een boomgaard te Douvergenhout. Bron: F. Faro

Dag van de bevrijding. Een Amerikaanse shermantank trekt Schinveld binnen. Hier op de hoek Beekstraat-Rooseveltstraat, toen nog Broekstraat. Het lage huis op de achtergrond is afgebroken en daar staat nu slagerij Pinkaarts. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

De Schinveldse bevolking is door het dolle heen! Eindelijk bevrijd. Op de rechter foto zien wij Mia Janssen, te midden van twee Amerikaanse bevrijders. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Boven: Amerikaanse soldaten rijden met hun jeep door de Rooseveltstraat. Zij worden aandachtig bekeken door Jozeph Zillen en Lies Joosten. Onder: De Schinveldse jeugd is helemaal gek van de Amerikaanse voertuigen die door het dorp denderen. Hier laten Frans Geraeds en Thei van der Aarsen zich met hun idolen, en hun jeep vereeuwigen. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse jeep in de Rooseveltstraat (toen Broekstraat) tijdens de bevrijding. Links huis kapper Keijmes en rechts dichtgetimmerde ruiten van slagerij Zillen. Kinderen Wiel Andrieu, Ton Geraeds, Klaar Dohmen, Fien Geraeds, Hein v.d. Aarsen, Mia Dohmen. Verder v.l.n.r. Hein Meis, Ding Geraeds, mevr. Jessen-Valkenberg, Anna Jessen, Jozeph Zillen,, mevr.Zillen-Geraeds, Lies Joosten, Sophia Jessen, Mia Jessen, Anna Kohnen, Amerikaanse soldaat, L.Berkers-Cremers, met dochter Zus op de arm, Mia Gloerich-Zillen, Sjir Keijmes, mevr.Dohmen-Severens, Billa Geraeds en Mientje van de Burgt. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Boven: Annie, Juup en Mientje Reijnders en Mevr. Mevissen-Dohmen met Amerikaanse soldaten in hun jeep. Onder: Mientje Reijnders, Jan Dohmen en Tonnie Reijnders poseren bij een Amerikaanse jeep. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse bevrijders gaan bij hun jeep of de foto met de Schinveldenaren Mientje en Tonnie Reijnders, en rechts achter Jan Dohmen en Jos Reijnders. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse bevrijders van Schinveld op de foto met dolblije inwoners, welke zich graag laten fotograferen bij de jeep van deze soldaten. Deze foto's werden genomen op de Kanunnik van Nuijsstraat. De foto's komen uit het familiealbum van Mevr. Sip - Van Nuys. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse bevrijder van met twee Schinveldse schonen. Deze foto komt uit het familiealbum van Mevr. Sip - Van Nuys. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse bevrijders van Schinveld op de foto met dolblije inwoners. Deze foto werd genomen op de Kanunnik van Nuijsstraat. Op de bovenste foto zien wij dat speciaal voor dit heuglijke feit een varken word geslacht. De foto's komen uit het familiealbum van Mevr. Sip - Van Nuys. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

De bevrijding van Schinveld - Het zekere Teeken. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken (klik op de afbeelding - zoom in)

Amerikaanse bevrijders in Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Lies en Ton Dohmen uit Schinveld bij "Amies" op de knie. Zittend op de voorgrond, Frans Dohmen. Bron: Frans Dohmen

Opbrengen NSB-ers na de bevrijding. Hier S. in de Bouwbergstraat. Met o.a: W. Jacobs, T. Gloerich, S. (NSB-er) en S. Scholl. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Staand v.l.n.r: Lies Pieper, Marie Roex, Mia Pagen en Anna Hendriks. Zittend tussen de twee Amerikaanse soldaten zien wij Mia Plasier. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Het was helemaal in om met een bevrijder op de foto te gaan. Hier zien wij op de bovenste foto: Links, Lies Pieper, onbekende Amerikaan, rechts, An Jessen. En op de onderste foto Bert Pieper met dezelfde soldaat. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Links: Amerikaanse soldaat voor de kapperszaak van Sjir Keymes aan de Broekstraat te Schinveld. Het jongetje en meisje, zijn de zoon en dochter van Jo en Leontien Cremers-Berkers. Rechts: Idem maar met Dina Keymes, de dochter van de kapper. Het kleine meisje is de dochter van Jo en Leontien Cremers-Berkers. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaanse soldaten op de foto met inwoners van Schinveld. Met v.l.n.r: Am soldaat, Billa Gerards, Am soldaat en Sjeng Gerards. Vooraan in het midden Dina Keymes. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Links: Amerikaanse soldaat poseert voor de kapperszaak van Sjir Keymes aan de Broekstraat te Schinveld samen met dochter Dina Keymes. Rechts: Idem met bewoners van Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Deze twee Amerikaanse soldaten waren ingekwartierd op de boerderij van de familie Roex te Schinveld. Van hen zijn de volgende gegevens bekend: Bovenste foto: Buck Thornton (USA), geb op 15 november 1918 in Patterson, Georgia. Hij was het 8st kind van het gezin. Vader Andrew runde een boerderij. Buck nam dienst op 14 Maart 1941, en verliet de dienst op 27 Juni 1945 in Fort McPherson in Georgia.Buck was ingedeeld bij het 67th Armoured Regiment, gekoppeld aan de 2nd Armoured Division "Hell on Wheels". De foto van Buck werd genomen bij de beroemde trap van fotograaf Waltmans te Brunssum (Lindeplein). Onderste foto: Erion Charles Morris (USA), geb op 10 februari 1916 in Paduca, Kentucky. Erion nam dienst op 17 Juni 1941. Op dat moment was hij al gescheiden. Erion diende in het 35ste Infantry Division-137ste Infantry Regiment. Hij overleefde de oorlog maar overleed helaas op 29 Augustus 1947 in Calloway, Michigan op 31 jarige leeftijd. Bron: Mevr. Roex-Reubzaet

Temidden van Amerikaanse soldaten houdt Dhr. Verhooren uit Schinveld een foto van zoon Adam in zijn hand. Bron: Frans Dohmen

Links: Amerikaanse hospik bij Verhooren aan de pomp. Rechts: 19 Maart 1945. Roman Sasalta uit Whitehall-Wisconsin bij Verhooren in de tuin. Bron: Frans Dohmen

"Amerikaanse luchtafweergeschut te Schinveld" Bovenste foto: Het echtpaar Kuipers (rechts) Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Amerikaans luchtafweergeschut met het echtpaar Kuipers en achter hen Toon Hanssen en Drees Janssen. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Voorop v.l.n.r: Drees Janssen, Sjir Keymes en Toon Hanssen en op de achtergrond het echtpaar Kuipers. De Amerikaanse soldaat links op de foto heeft veel weg van de huidige filmster Mel Gibson - We Were Soldiers. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Boven: Zittend op het Amerikaanse luchtafweergeschut, Drees Janssen en Sjir Keymes en rechts Mevr. Kuipers. Onder: Voorop v.l.n.r: Toon Hanssen, Drees Janssen en het echtpaar Kuipers. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Op deze foto zien wij zittend vlnr: Wiel Theunissen, Mannie Selker en Annie Theunissen. Staand vlnr: Corry Selker en haar man Pierre Rademakers, Etty de Vries, Anna Theunissen-Hendriks, mevr. Selker, Jo Selker, Frans Rademakers (broer van Pierre) en Gerrit Joosten uit Brunssum. Op het voertuig vlnr: Amerikaanse soldaat, Herman Selker (broer van de heer Selker), het kind in de arm van de Amerikaanse soldaat is van Pierre Rademakers en Corry Selker. De man uiterst rechts met helm is Johan Selker. Bron: Frans Dohmen

Een van de eerste bevrijders van eigen bodem was S. Mertens uit Bingelrade, hier in het uniform van de Prinses Irene Brigade. De foto's zijn genomen bij de beruchte "Trap van Waltmans", fotograaf te Brunssum (Lindeplein). Bron: Familie Mertens De Koninklijke Nederlandse Brigade 'Prinses Irene' (PIB) was een Nederlands legeronderdeel dat voortkwam uit Nederlandse troepen die in mei 1940 naar Engeland konden ontkomen en verder bestond uit Engelandvaarders en Nederlanders uit het buitenland die bij de brigade hun dienstplicht vervulden of zich vrijwillig bij de brigade meldden. Bron: Wikipedia

Amerikaanse soldaten in de huisweide van familie Custers (hoekhuis tegenover boerderij Hazen), te Etzenrade - maart 1945. Deze groep was ingekwartierd in Etzenrade. Het zijn: Danny, John, Dutch, Betsy en Jimmy. In boerderij Hazen is een groep van 7 militairen ingekwartierd. Het zijn o.a.: Nick, Jack en Jimmy. Zij koken in het bakhuis en slapen in de boerderij. Hun overste heeft de naam "Wulf". Bron: John Hazen

Amerikaanse soldaat Nick, welke was ingekwartierd bij de familie Hazen te Etzenrade. Nick reed op een antitank voertuig, dat van de bovenkant open was. Dhr. Hazen trok veel op met Nick en reed wel eens mee in dit antitank voertuig. Overste Wulf was hierover nogal verbolgen, daar het tegen de regels was dat burgers mee reden in legervoertuigen. Bron: John Hazen

Hier trekken Britse troepen met hun Bren Carrier door Merkelbeek op weg naar het front in Duitsland. Rechts passeert nog een Amerikaanse High Speed Tractor. Bron: Fam. Kleuters

Engelse soldaat Jimmy, welke was ingekwartierd te Etzenrade. Jimmy was zijn beide ouders verloren tijdens de Duitse bomaanvallen op Londen. Bron: John Hazen

'Pop-Eye' arrives in 'Holland'. Poëziealbum van Maria Snijders uit Merkelbeek. De tekeningen zijn gemaakt door Engelse en Amerikaanse soldaten, welke waren ingekwartierd op de boerderij van Snijders aan de Haagstraat te Merkelbeek. De Engelse soldaten hadden een radiopost ingericht op de binnenplaats van de boerderij (Royal Corps of Signals), terwijl de Amerikaanse artillerie lag ingegraven in de velden achter de boerderij, met hun kanonnen op Duitsland gericht. Bron: M. Jacobs-Snijders

The heart of a child. Deze tekst in het album werd geschreven door soldaat Samuel Jackson. Bron: M. Jacobs-Snijders

Schitterende tekening van Pluto! December 1944 - To Maria, Very best wishes from Jim. Bron: M. Jacobs-Snijders Pluto is een fictieve hond in de tekenfilms van Disney, gecreëerd door Walt Disney. Hij verscheen voor het eerst in 1930 in de cartoon The Chain Gang als een bloedhond die op het spoor was van een ontsnapte gevangene en heette toen nog Rover. Zijn huidige naam Pluto dankt hij aan de gelijknamige dwergplaneet die in datzelfde jaar werd ontdekt. Bron: Wikipedia

Boerderij van de familie Snijders, Haagstraat - Douvergenhout (Merkelbeek). Bron: Lei Peters

Best wishes to Maria for christmas 1944 and the new year 1945 - Jimmy. Bron: M. Jacobs-Snijders

To Maria - With best wishes for 1945 - W.R. Rogers 11/12/44. Bron: M. Jacobs-Snijders

Poëziealbum van Maria Snijders uit Merkelbeek. De tekeningen zijn gemaakt door Engelse en Amerikaanse soldaten, welke waren ingekwartierd op de boerderij van Snijders aan de Haagstraat te Merkelbeek. De Engelse soldaten hadden een radiopost ingericht op de binnenplaats van de boerderij (Royal Corps of Signals), terwijl de Amerikaanse artillerie lag ingegraven in de velden achter de boerderij, met hun kanonnen op Duitsland gericht. Bron: M. Jacobs-Snijders

Deze poëzie is mij lief. Wie hem steelt is een dief. Wie hem vindt brengt hem vlug bij Maria Snijders Haagstraat A77 Douvergenhout Merkelbeek terug. Bron: M. Jacobs-Snijders

Veldmaarschalk Bernard Law Montgomery (zwarte baret) bezoekt de troepen in "Hoetendoeve" , Douvergenhout voordat zij hun eerste aanval op Duits grondgebied gaan inzetten. Hij nam ruim de tijd en sprak met manschappen en officieren. Met v.l.n.r (voorste rij): Capt. Brown, Capt. Docherty, R.S.M. Horton, C.Q.M.S. Guest, Pte. Gray, C.S.M. Coker, Major M.R.J. Hope-Thompson, M.C. Bron: IWM

Dit is een van de Britse soldaten van het Dorsetshire Regiment, welke ingekwartierd waren bij de familie Vromen (Schoenmaker) van de Dorpstraat in Merkelbeek - nu Groeneweg. Dit is dan: Charlie, Tommy, Albert of Teddy??. U ziet hem hier met vrouw en dochter....foto's gemaakt in Engeland. Zie onderstaande. Bron: Mevr. Vromen

Schuin tegenover het voormalige klooster in Merkelbeek, ligt rechts naast de doorsteek naar Bingelrade, het huis van de familie Vromen (Groeneweg-Kloosterstraat). Meneer Vromen was schoenmaker. De familie had tijdens de oorlog meerdere Engelse soldaten ingekwartierd van het Dorsetshire regiment. Bron: Mevr. Vromen

Britse soldaten van het Dorsetshire regiment, welke ingekwartierd waren bij de familie Vromen (Schoenmaker) van de Dorpstraat in Merkelbeek - nu Groeneweg. Dit waren: Charlie, Tommy, Albert en Teddy. U ziet hen op de foto's. Ook hebben zij het onderstaande poëzie album van dochter Ellie Vromen verfraait. Zie hiervoor de eerste pagina's. Bron: Mevr. Vromen

Poëzie album van Ellie Vromen van de Dorpstraat in Merkelbeek - nu Groeneweg. De pagina's zijn beschreven en verfraait door de ingekwartierde Britse soldaten. Charlie-Albert-Tommy-Teddy 5th Dorsets Bron: Mevr. Vromen

To Mama Papa and Ellie. Many thanks for all you have done for me and May. I see you again in the near future when better times come to your fatherland and my motherland. So Cheerio. From, Harry de Fries 110 Vauxhall Bridge Road London England Poëzie album van Ellie Vromen van de Dorpstraat in Merkelbeek - nu Groeneweg. De pagina's zijn beschreven en verfraait door de ingekwartierde Britse soldaten. Bron: Mevr. Vromen

Dear Ellie, Thanking you and your mamma and pappa, for all you have done for us to make our short stay a very happy one. Tony "Drummer" and myself hope to be able to visit you again very soon. From, Kenneth Bishopp Christchurch - Hampshire England Bron: Mevr. Vromen

Poëzie album van Ellie Vromen van de Dorpstraat in Merkelbeek - nu Groeneweg. De pagina's zijn beschreven en verfraait door de ingekwartierde Britse soldaten. Bron: Mevr. Vromen

Ook had de familie Vromen een Amerikaanse soldaat tijdelijk gehuisvest. To the greatest family i've ever seen. I was like one of their own. May God bless them. American soldier, Tony Chicago - USA Bron: Mevr. Vromen

Thank you for the kind & loving care you give to our dead son's grave! Uit het poëzie album van Ellie Vromen. Deze pagina werd beschreven door de ouders van Richard Randle, welke op 2 juni 1947 het graf bezochten van hun gesneuvelde zoon op Brunssum War Cemetery. Ook Richard is ingekwartierd geweest bij de familie Vromen voordat hij zijn jonge leven liet in Duitsland. De Vromen's zorgen voor zijn graf en onderhielden jarenlange contacten met de familie Randle, en bezochten hun in Engeland. Zie ook de website van: Brunssum War Cemetery Bron: Mevr. Vromen

Ingekwartierde Engelse militairen bij de familie Coumans-Gerards-Buizerds, Platz Schinveld. Bron: Roy Jacobs

Ingekwartierde Engelse soldaat bij de familie Coumans-Gerards-Buizerds, Platz Schinveld. Bron: Roy Jacobs

Bij de familie Coumans-Gerards-Buizerds ingekwartierde Engelse soldaat op de foto met tante Elizabeth (Roy Jacobs). Bron: Roy Jacobs

Tussen de Britse soldaten, staat in het midden "Trientsje" Rademakers-Keulers met haar kinderen Jan en Mia. Rechts staat Mevr. E. Theunissen-Benders. In de cabine zitten Jenny Verhoef en A. Ansems-Raes. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Tussen de Britse soldaten, staat Jan Rademakers (klein jongetje). De andere persoon is onbekend. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Familie Verhooren temidden van enkele Engelse soldaten. Direct na de bevrijding van Schinveld waren meerdere Engelse en Amerikaanse soldaten ingekwartierd bij de fam. Verhooren te Schinveld. Bron: Frans Dohmen

Ook deze Engelse soldaat, H.K. Henshaw (Grenadier Guards) was ingekwartierd op de boerderij van de familie Roex in Schinveld. Bron: Mevr. Roex-Reubzaet

In memoriam - Adolf Hitler Hij kwam.....Niet in Engeland Hij zag........Moskou Liggen Hij verloor...Dezen Oorlog Spotprentje uit WW2. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bezetter en Bevrijder gebroederlijk naat elkaar Ton en Frans Dohmen achter hun huis op de Kloosterlaan te Schinveld in de zomer van 1945. Ton draagt een Britse helm en Frans een Duits exemplaar. Bron: Frans Dohmen

Tijdens een routinevlucht van Heerlen naar Merkelbeek crashte op 26 november 1944 om 13.00uur een Amerikaans verkenningsvliegtuig van het type, Liaison, L-5, 42 (Hotbox) ter hoogte van Merkelbeek. Hierbij kwamen de beide bemanningsleden om het leven. De bemanning bestond uit: Piloot: Stoecker, Fred G. - Sgt. serial number: 19082154 Fred Stoecker lag tijdelijk begraven op Ardennes American Cemetery and Memorial, waarna hij op verzoek van zijn familie werd herbegraven op een prive kerkhof in de staat IOWA (USA). Mechanischien (Passagier): Hunt, William H. - Sgt. serial number: 36327570 William Hunt ligt begraven op Margraten War Cemetery. Bron: NARA-USA (klik hier voor meer info mbt William Hunt - website) (klik hier voor meer info mbt de crash - Pdf file)

Stinson L-5 Sentinel, type, Liaison, L-5, 42 (Hotbox), het toestel dat crashte bij Merkelbeek. Hij werd ook wel de "Flying Jeep" genoemd. Bron: Wikipedia

Sjilvendse Grenswacht Eigenlijk waren dit geen soldaten, maar mannen in een uniform met een soort politietaak. Een oud gerucht vermeldt, maar natuurlijk is dit roddel, dat na de bevrijding menige Sjilvender in de Duitse grensstreek proletarisch ging winkelen. Om dit te voorkomen was de grenswacht opgericht, die in een bepaald gebied op ”De Hering” waar je niet mocht komen patrouilleerde. Staand vlnr: Sjeng Cremers, Leo Jacobs, onbekend, Frans Verhooren. Zittend vlnr: Joeën Stevelmans, de heer Eskens en Jan Herings. Bron: Frans Dohmen

Op 4 april 1945 ontving Martinus, Johannes van Haren uit Schinveld een nieuw identiteitsbewijs. Dit was 1 jaar geldig. Bron: J.P.

Bevrijdingsoptocht in Etzenrade-Jabeek, mei 1945. Bovenste foto: Een groep onderduikers, welke tijdens de oorlog waren ondergebracht in Jabeek. Zij trekken mee in de stoet. Onderste foto: Wagen met de "Vredesengel", gemaakt door bewoners van Etzenrade. Met helemaal links: Pierre Spiertz, en helemaal rechts: Martha Voutz & Wiel Hazen. Bron: John Hazen

Bevrijdingsoptocht in Etzenrade-Jabeek, mei 1945. Bron: John Hazen

Aan de Kloosterlaan te Schinveld, schuin tegenover het oude Klooster, lag na de oorlog een tijdelijk kerkhof, waar Engelse militairen begraven lagen. Hun lichamen zijn in de week van 4 oktober 1947 herbegraven op Mook War Cemetery in Noord-Limburg. Bron: Roy Jacobs

Origineel archiefstuk van de Engelse begraafplaats in Schinveld. Hier lagen 8 Engelse soldaten begraven, die waren gesneuveld tijdens de gevechten met de Duitse bezetter. Hun lichamen zijn in de week van 4 oktober 1947 herbegraven op Mook War Cemetery in Noord-Limburg. De begraafplaats bevond zich toentertijd op de Kloosterlaan ter hoogte van de nummers 42-46 in Schinveld. Bron: Gemeente Onderbanken (klik hier voor de originele documenten. - Pdf file)

Op 11 mei 1945, bezoekt een groep jongens de tijdelijke Britse begraafplaats aan de Kloosterlaan te Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Dodenherdenking 1946 Aan de Kloosterlaan te Schinveld, schuin tegenover het oude Klooster, lag na de oorlog een tijdelijk kerkhof, waar Engelse militairen begraven lagen. Hun lichamen zijn in de week van 4 oktober 1947 herbegraven op Mook War Cemetery in Noord-Limburg. Op de bovenste foto brengen Gertuda Zillen en Bertha van Nuys een groet aan deze gevallen soldaten. Op de onderste foto, gemaakt in 1946, staan eerbiedig v.l.n.r: Mia, Jan, Tiny, Jo, en vooraan, Boy Goossens. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Aan de Kloosterlaan te Schinveld, schuin tegenover het klooster, lag na de oorlog een tijdelijk kerkhof, waar Engelse militairen begraven lagen. Hun lichamen zijn in de week van 4 oktober 1947 herbegraven op Mook War Cemetery in Noord-Limburg. Hier zien wij een van de dodenherdenkingen op deze tijdelijke begraafplaats. Bron: R. Waltmans

Vlaggenhulde voor de gevallen Britse soldaten op de tijdelijke begraafplaats aan de Kloosterlaan te Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Vlaggenhulde voor de gevallen Britse soldaten op de tijdelijke begraafplaats aan de Kloosterlaan te Schinveld. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Op deze foto zien wij de 3 jarige Mia Herings op een kinderfietsje. Zij woonde destijds op de Kloosterlaan in Schinveld. Op het terrein naast het huis van de fam. Herings lagen Britse soldaten begraven (Deze soldaten zijn later herbegraven in Mook). De twee grotere meisjes waren met hun moeder in Schinveld, om het graf van hun vader te bezoeken. Bron: May Embrechts

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

"De Wasch Hangt Aan De Siegfridlijn" Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

"Alaaf De Pinzel - Een parodie op Adolf Hitler" Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

"Wier Fahren" Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Ook onze koempels gaven acte de presence. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Bevrijdingsoptocht te Schinveld 1945. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken

Herinnering aan de Wereld-Oorlog 1939-1945 Gedicht geschreven door T. Doelen uit Merkelbeek Bron: Mevr. Vromen klik op de afbeelding voor het gedicht - Pdf file

Ook na de oorlog werden de gevallen Schinveldse Helden niet vergeten! Bron: Heemkundevereniging Onderbanken (klik op de afbeelding - zoom in)

"Diplome de Passeur" Op 6 juli 1949 werd deze Franse onderscheiding uitgereikt aan Joseph Dusak en Maria Rutten uit Schinveld voor hun hulp aan Franse krijgsgevangenen. De heer Dusak heeft zich ook zeer verdienstelijk gemaakt bij de hulp aan Engelse piloten, die in de omgeving van zijn woning per parachute uit een brandend vliegtuig waren gesprongen. Hij bracht hen met gevaar voor eigen leven naar de Belgische grens. Bron: Heemkundevereniging Onderbanken + Delpher

Volgens dit Duitse krantenbericht uit 2005, waren het harde tijden voor hun soldaten. In de laatste week van juni 1945, werden in het klooster van Merkelbeek ca 350 Duitse soldaten ontluist. Bron: Webmaster klik op de afbeelding voor het hele artikel - Pdf file