Valkenburg

13e Regiment Infanterie - Oorlogszakboekje (NL) Houder; Joannes, Andreas, Hubertus Mulkens uit Berg en Terblijt. Bron: J.P.

10 Mei 1940. Het Duitse "Panzer Regiment 36", trekt door de straten van Valkenburg. De bezetting van Nederland is begonnen!. Rechts zien wij een muts zoals gedragen door de Duitse tankbemanningen op deze foto. Bron: H. Rouvroye

10 Mei 1940. Het Duitse "Panzer Regiment 36", trekt door de straten van Valkenburg. Bron: Christian Ankerstjerne

Vanuit Geulhem komend, trekken de Duitsers Houthem binnen 10 mei 1940. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach (archief van Jacquo Silvertant)

10 mei 1940 De Duitse invasiemacht houd een rustpauze thv de Grendelpoort. Rechts staan naast hun rijwielen de geweren netjes opgesteld. Bron: M.P.

10 mei 1940. De Duitse bezetters staan even stil bij de Lourdesgrot gelegen aan de Cauberg in Valkenburg. Bron: Kevin Sipers

Duitse 88mm Flaks, openen vanuit een weide in Berg en Terblijt op 10 Mei 's avonds om 19.00 uur het vuur. Het doel was Eben-Emael in België. Bron: H. Rouvroye

Het Duitse 88mm-geschut is waarschijnlijk het bekendste artilleriestuk van de Tweede Wereldoorlog. Het kanon was initieel bedoeld als luchtafweergeschut, onder de naam 8,8 cm-Flak 18, 36, 37 of de modernere 41 en 43. De naam Flak komt van het Duitse Flugabwehrkanone. Hoewel het kanon als luchtafweergeschut bedoeld was, verdiende het zijn sporen op tal van andere terreinen, vaak uit noodzaak en bij gebrek aan specifiek materiaal. Het belangrijkste nevengebruik bleek dat als antitankwapen, dat zelfs door het pantser van de Russische T-34 en KV-1 kon dringen. Dit leidde ook tot gebruik als hoofdbewapening van de zware tank Tiger I. De prestaties waren uitstekend en werden ook door de geallieerden op waarde geschat. De Flak werd voor het eerst ingezet in 1936, gedurende de Spaanse Burgeroorlog. Het kanon is op het Luchtafweerinsigne van het Leger afgebeeld. Bron: Wikipedia

Duitse soldaten genieten van hun rustpauze aan het Grendelplein. Bron: M.P.

Tijdens de Duitse inval in de meidagen van 1940, stierf in heldhaftigen strijd voor ons Volk en ons Vaderland op 15 mei 1940 te Dordrecht: Mathias Meijers - geboren te Berg en Terblijt op 15 maart 1906 Bron: P.R.

Walter Martens, 19 sept 1931 – 27 juni 1940 Frans Pluijmen, 1 dec 1928 – 28 juni 1940 Toen zij uit nieuwsgierigheid een vliegtuigbom in hun handen hielden, ontplofte deze. Walter was op slag dood, Frans werd zwaar gewond naar het ziekenhuis vervoerd, maar overleed de dag erna. Beiden werden op zaterdag 1 juli 1940 op het kerkhof in Houthem begraven. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach + Delpher

Ook in de omgeving van Valkenburg verschijnen overal de borjes voor "joden verboden" op basis van de verordening 138/1941 beperkte bewegingsvrijheid voor joden. Alle openbare voorzieningen zoals zwembaden, parken, plantsoenen en bossen, maar ook gelegenheden zoals bioscoop, café of restaurant zijn verboden voor joden. Bron: Alphons Hustinx

23 aug 1942 Nederlands kampioenschap wielrennen rond de Cauberg te Valkenburg. De uiteindelijke winnaar wordt John Braspennincx. Uiteraard kijkt ook de bezetter toe. Bron: Fotograaf Hoffman

John Braspennincx (1914) - Nederlands Kampioen wielrennen 1942 Een kleurrijk figuur deze telg uit een roemrijk wielergeslacht. D’n Bras werd hij genoemd. Hij was drie keer kampioen van Nederland op de weg. In 1936 bij de onafhankelijken en in 1937 en 1942 bij de beroepsrenners. Hij won in zijn loopbaan maar liefst 129 koersen en hij was razend populair vanwege zijn manier van rijden. Waar D’n Bras verscheen daar sloeg de vlam in de pan en daar zag het dan ook zwart van de mensen. Hij smeet met zijn krachten om zijn supporters maar te geven waar ze voor kwamen. In de Tour de France van 1937 kwam hij met deze strijdwijze niet ver. Al na vier dagen was hij weer thuis en hij bezwoer nooit meer aan de Tour mee te doen. Hij kon met zijn talenten veel meer verdienen in de kermiskoersen. In 1938 werd hij zelfs uitgeroepen tot koning der kermiskoersers. In de oorlogsjaren behaalde de man met die prachtige flaporen nog een koningstitel, die der smokkelaars. Smokkelen was in de zuidwesthoek van Nederland destijds een tweede natuur en wielrenners waren er zeer bedreven in. De gedreven coureur die voor zijn boterham moest koersen verdiende met die nevenactiviteiten kapitalen, maar hij peinsde er niet over met wielrennen te stoppen. Overdag trainen en koersen en ’s nachts de grens over. De koersmachien als perfecte dekmantel. Bron: Harry Sagers

De Leider van de N.S.B. Anton Mussert (4e van links) was een graag geziene gast bij Valkenburgse NSB-families. Hij wordt vergezeld door zijn partijgenoot en vriend, Graaf de Marchant et d'Ansembourg van Amstenrade (2e van rechts). Hij trad ook op als spreker tijdens de Limburgse volksdag op 15 augustus 1944 in het openluchttheater in Valkenburg dat uitpuilde van de NSB-aanhangers. Bron: Fotograaf Hoffman

De Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (afgekort 'NSB') was een Nederlandse politieke partij die van 1931 tot 1945 heeft bestaan. De NSB was op nationaalsocialistische leest geschoeid en fungeerde ten tijde van de Tweede Wereldoorlog als collaboratiepartij. In de sterk verzuilde katholieke gebieden was de partij vaak zeer zwak vertegenwoordigd, met uitzondering van de oostelijke Mijnstreek in Zuid-Limburg waar randkerkelijke mijnarbeiders en arbeiders die in het naburige nationaalsocialistische Duitsland werkten, relatief vaak NSB stemden. Bron: Wikipedia

Mussert spreekt in het openluchttheater. Bron: Jacquo Silvertant

Historicus Jacquo Silvertant is benieuwd hoe zijn nieuwste boek Met Mussert Houzee! in Valkenburg ontvangen zal worden. De eerste, grote historische studie naar de NSB in het Geulstadje. Hoe kon de partij uitgerekend daar zo groot worden? Hoe kon het gebeuren dat Valkenburg tijdens de oorlog dermate met de bezetter collaboreerde dat het bijna een bolwerk werd, met een hoofdkantoor van de NSB en afdelingen van onder meer de Bund Deutscher Mädel, de Hitlerjugend, de Weerafdeling, leden van de Waffen-SS. Het is altijd een schandvlek voor Valkenburg gebleven. „Kijk maar uit wat je schrijft”, hoorde Silvertant meermaals tijdens zijn research. „Het onderwerp ligt nog altijd erg gevoelig.” Te bestellen via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Tijdens een inspectiereis van de N.S.B. wordt er een bezoek gebracht aan de champignonkwekerij in de grotten van Geulhem. Tweede van rechts de Gouverneur van Limburg, Graaf de Marchant et d'Ansembourg. Bron: Rijckheyt (centrum voor regionale geschiedenis)

Valkenburgse NSB'ers. Bij de middelste foto zien wij op de stropdas de "Wolfsangel" (Rune symbool), door rechts-radicalen vaak gebruikt. De Nazipartij, de SS, de Nederlandse eenheid Landstorm, de Nederlandse NSB en de Nederlandse Arbeidersdienst (een NSB-organisatie) gebruikten wolfsangels als ornament en herkenningsteken). Bron: Fotograaf Hoffman + Wikipedia

WA der NSB, (rode kraagspiegels, epauletten). Bron: Fotograaf Hoffman + A.N.

Valkenburgse NSB'ers. Bron: Fotograaf Hoffman

Een Duitse politieman, SS-officieren en onderofficieren op het bordes van Hotel Juliana waarvan de naam in 1942 op last van de Duitsers werd vervangen. Bron: Hubert Meussen

’Reichsschule Valkenburg’ Napola - Nationalpolitische Erziehungsanstalten. De Nazi’s droomden er al ver voor de oorlog over: een opleiding voor de nieuwe elite van het Derde Rijk. Hitler had een duidelijk beeld voor ogen van de Duitse jeugd van de toekomst: zo slank en rank als windhonden, zo taai als leer en zo hard als Krupp-staal. Die jeugd moest gevormd worden op speciale elitescholen. De eerste van deze elitescholen ontstonden in 1933, als cadeautje voor Hitlers eerste verjaardag als kanselier. Ook het bezette Nederland kreeg een dergelijke school, de Reichsschule in het Zuid-Limburgse Valkenburg. Zo’n tweehonderd jongens, kinderen van NSB’ers en andere pro-Duitse gezindten konden daar na een strenge selectie vanaf 1942 terecht in een internaat in een voormalig jezuïetenklooster. De meisjes konden terecht in het nabij gelegen Heythuysen. De leerlingen van de school waren er van overtuigd dat zij de nieuwe heersers van het nieuwe Duitsland zouden worden. Naast gewone vakken was er veel aandacht voor sport, zang, muziek en politieke vorming. Bron: Wikipedia Op de middelste foto onderaan zien wij geheel rechts Dick Woudenberg. Bron: M.P.

Op bovenste foto zien wij het jezuïetenklooster aan de Kloosterstraat te Valkenburg voor de Tweede Wereldoorlog. Het Jeuzïetenklooster werd gebouwd in 1893-1895 naar plannen van H.J. Hürth als Collegium Maximum of Ignatiuscollege voor Duitse Jezuïeten. In 1911 werden een vleugel en een bibliotheek aangebouwd. In 1943 werd de kapel afgebroken en van 1948 tot 1961 stond het gebouw leeg. Daarna werd het betrokken door de zusters Franciscanessen van St.Joseph. In 1962-1964 werd op de plaats van de oude kapel met Duits geld (als tegemoetkoming voor de sloop van de oude kapel in de bezettingstijd) een nieuwe, moderne kapel gebouwd. Op de onderste foto zien wij het jezuïetenklooster aan de Kloosterstraat te Valkenburg na de Tweede Wereldoorlog. Bron: Kerkgebouwen in Limburg

Zoekt ge voor uw jongens de beste opleiding? Is uw jongen flink en begaafd? Joudt uw jongen niet thuis als er wat bijzonders in hem steekt. Zend hem naar de Reichsschule in Valkenburg! U ziet rechts een strikt vertrouwelijk stuk dat werd gebruikt door de propaganda machine van de Duitsers, met hierin 3 stukjes, waarin ouders worden aangespoord hun begaafde jongens naar de Reichsschule te zenden. Bron: M.P.

Origineel stuk gericht aan Dhr. Stofregen, de rentmeester van de Reichsschule te Valkenburg. Bron: M.P.

Dit stuk is gericht aan Dhr. Debusmann, de leider van de Reichsschule voor jongens te Valkenburg. Het is een vrachtbrief voor de levering van een kist porselein. Debusman was woonachtig op de Stoepertweg 65E te Valkenburg, vlakbij de Reichsschule. In het midden zijn wij een originele armband van de Reichsschule. Bron: M.P.

Briefwisseling mbt de Reichsschule te Valkenburg. Bron: M.P.

Declaraties van Dhr. Bruggeman mbt diens reiskosten in 1942 van en naar de Reichsschule te Valkenburg. Dhr Bruggeman hield zich bezig met de voorbereiding tot oprichting van de school. Bron: M.P.

De Duitse bezetter had ook met dit klooster grootse plannen. Zo werd er een grote uitbouw gepland voor de Reichsschule, welke echter nooit is gerealiseerd. Bron: M.P.

’Reichsschule Valkenburg’ Napola - Nationalpolitische Erziehungsanstalten. Wij willen kerels zien, die meer zijn dan schijnen, mannen die voor hun mening staan, die niet de niet bij ons ras behorende aarzeling hebben over wat goed en slecht is. Onze zonen moeten deze mannen van de toekomst zijn. Raszuiverheid alléén is weliswaar de grondslag waarop wij voortbouwen moeten. Opleiding en opvoeding zijn daarbij onmisbaar, aldus een propagandafolder voor de Reichsschule voor Jongens, die in september 1942 in het bezette Nederland van start gaat. Deze nationaalsocialistische eliteschool voor middelbare scholieren wordt gevestigd in het voormalige jezuïetenklooster in het Limburgse Valkenburg. Bron: Nick G (klik hier voor het boekje "Reichsschule Valkenburg" - Pdf file)

De vlaggenparade (Appel). Bron: Nick G

De vlaggenparade (Appel). Bron: Nick G

Leerlingen van de Reichsschule Valkenburg "jungmannen", marcheren door het Limburgse land. Op deze school werden Nederlandse en Duitse kinderen opgeleid volgens het nationaal-socialistische gedachtegoed. De uit SS'ers bestaande schoolleiding gaf hoog op van de grote voordelen die het internaatsleven onder leiding van 'kameraad-opvoeders' bood. De Reichsschule besteedde veel tijd aan lichamelijke opvoeding. Het werken aan het intelligentiepeil van de leerlingen kwam op de tweede plaats. Na acht jaar zouden de jongens overal in de nazi-maatschappij in vooraanstaande posities welkom zijn. Maar eerst dienden zij in het belang van de 'Germaansche Gemeenschap' het uniform van de Waffen SS te dragen. Deze foto is opgenomen in de Storm SS, Weekblad der Germaansche SS, van 21 mei 1943. Bron: Nick G Voorste rij: Geheel links - Tjaard Cock, 2e van rechts - Jaap Roos. Bron: M.P.

"Jungmannen" Bron: Nick G

De Reichsschule Valkenburg bezat een eigen muziekkapel. Bron: Nick G Met v.l.n.r: Dick Woudenberg, Hans van de Bie, Jaap Roos. Bron: M.P.

De Reichsschule Valkenburg bezat een eigen muziekkapel. Bron: Nick G

De jungmannen marcheren met muzikale begeleiding door het centrum van Valkenburg. In de winkel rechts op de foto was een van de vele werknemers van deze jongens gevestigd. Bron: Nick G + Jacquo Silvertant

6 juli 1943 Hanns Albin Rauter, SS-Obergruppenführer in Nederland bezoekt de Reichsschule in Valkenburg samen met SS-Obergruppenführer Heiszmeyer en SS-Brigadeführer Dr. Wimmer. Bron: Nick G

Hanns Albin Rauter, SS-Obergruppenführer in Nederland bezoekt de Reichsschule voor jongens in Valkenburg samen met SS-Obergruppenführer Heiszmeyer en SS-Brigadeführer Dr. Wimmer. Op de voorgrond zingende jongens in uniform. Nederland, Valkenburg, 6 juli 1943. Bron: Nick G

De jungmannen maken zich klaar voor het "Veldspel". Bron: Nick G

"Veldspel" Onderste foto: 'Drie overwinnaars uit het veldspel. Zij hebben de meeste stokken op hun tegenstanders veroverd. Maar deze overwinning is niet zonder krachtinspanning behaald. Menige schram en menige bloedneus hebben de jagers opgelopen, maar doorgezet hebben zij.' Deze foto is opgenomen in de Storm SS, Weekblad der Germaansche SS, van 21 mei 1943. Bron: Nick G Helemaal links Hans Hansen, vooraan links met stokken Tiesinga, rechts achter hem met witte kop Goof Veraar, midden vooraan Cats, rechts vooraan Hans van Straaten. Bron: M.P.

Het "Veldspel" is hier in alle hevigheid losgebarsten. Bron: Nick G

Linker foto: Leerlingen van de Reichsschule Valkenburg met zelfgemaakte modelvliegtuigjes. Rechter foto: Er was ook ruimschoots tijd voor ontspanning, zoals hier in het poppentheater. Bron: Nick G

Jungmannen aan het eten in de Reichsschule voor jongens in Valkenburg, waar zij in Duitse geest worden opgevoed. Bron: Nick G

Post aan het thuisfront vanuit Valkenburg. Bron: M.P.

Het dagelijkse leven op de Reichsschule te valkenburg. Bron: M.P.

Tiener Math Keydener (1ste rij, 2de van links) werkte in de tuinen van de Reichsschule. Contacten aanknopen met de jungmannen was ten strengste verboden. Bron: Math Keydener

Bovenste foto: De jongsten worden voorgelezen door de "Heimmutter". Onderste foto: Studieruimte. Bron: Nick G

Deze "Diercke" Schoolatlas werd gebruikt op de Reichsschule te Valkenburg. Bron: Jan Heemels

Klik hier voor de film - Uit het leven van de Reichsschule Filmdienst der NSB, Valkenburg 1942 Beelden van de eerste Reichsschule van de Duitsers in bezet Nederland bij Valkenburg. Men toont muzieklessen, sport, biologieles, koorzang en militaire instructie. Tijdens de zomervakantie moeten de jongens als 'jaarlijkse zomeroefening' in Duitsland op het land gaan werken. Om deze film te bekijken heeft U Microsoft Silverlight nodig. Klik hier om Silverlight te downloaden. Bron: NPO

Om "Rank en Slank" te zijn/blijven werd er uiteraard zeer veel sport beoefend. Bron: Nick G

Bezoek van den Reichsführer der SS Heinrich Himmler aan de Riechsschule Valkenburg. In Duitsland hebben de nazi’s sinds 1933 al tientallen van dit soort internaten opgericht, de zogenaamde Napola´s (Nationalpolitische Erziehungsanstalten). Hier worden de leerlingen opgeleid tot ‘politieke soldaten’, de toekomstige militaire en bestuurlijke elite van het Derde Rijk. De elitescholen staan onder sterke invloed van Heinrich Himmlers SS, en besteden naast de gebruikelijke schoolvakken, veel aandacht aan politieke vorming en lichamelijke opvoeding; “In onze ogen moet de Duitse jongen van de toekomst slank en rank zijn, zo snel als windhonden, zo taai als leer en zo hard als Krupp-staal,” heeft Adolf Hitler gezegd. Alleen de besten onder hen zullen heersen, de rest moet werken en gehoorzamen. Na de bezetting van Nederland willen de Duitse autoriteiten ook hier zo’n een Napola. Nederlanders behoren tenslotte ook tot het Germaanse ras, en dus zijn ook hier toekomstige leiders te rekruteren. In de zomer van 1941 wordt daarom de NIVO (Nederlandse Inrichting voor Volkse Opvoeding) in Schaarsbergen opgericht; een geheel op Nederlandse leest geschoeide eliteopleiding. Maar de Duitsers vinden het Nederlandse gehalte te hoog en de kwaliteit van de leraren te laag om strak de hand te houden aan de vereiste ideologie en discipline. Daarom moet de NIVO in 1942 al plaats maken voor de Reichsschule, geheel gevormd naar het Duitse Napola-model. In het nabij gelegen Heythuysen komt er een soortgelijke school voor meisjes. Volgens de wervingsfolder zal “de toekomst van het Nederlandse volk zeer gauw met die van het Duitse verbonden zijn.” Om de Duitse invloed in Valkenburg te waarborgen komt de leiding in handen van onderwijsleider Ernst Debusmann, die samen met een groep Duitse leerlingen van de Napola in Bensberg wordt aangetrokken. Bron: Nick G

Bovenste foto: Hier krijgen de jungmannen schermles. Onderste foto: Bezoek van de Reichsführer der SS Heinrich Himmler aan de Riechsschule Valkenburg. Hier kijkt hij naar een bokswedstrijd van enkele jungmannen. Sport was een wezenlijk deel van de opleiding. De twee boksers zijn de gebroeders Reijnierse (tweeling). Heinrich Luitpold Himmler (München, 7 oktober 1900 – Lüneburg, 23 mei 1945), met een bijnaam ook wel bekend als "Reichsheini", was leider van de SS (Reichsführer-SS) en een van de leiders van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Himmler wordt gezien als een van de hoofdverantwoordelijken voor de Holocaust en is daarmee een van de grote oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog. Bron: Nick G + Wikipedia

Heinrich Himmler, Reichsführer der SS spreekt hier de jungmannen toe. Bron: Nick G

Schoenpoetsen hoorde tot dagelijkse kost van de jungmannen. Bron: Nick G

"Jungmannen". Bron: Nick G

De Jeugd en het rijk. Bijeenkomst der Germaansche SS in Nederland met de Reichsschule Valkenburg. Op zondag 18 juni 1944 in de grote zaal van den dierentuin te Den Haag. De voorman der Germaansche SS in Nederland, SS-Standartenführer Feldmeyer spreekt. Dit met medewerking van de Reichsschule Valkenburg. Bron: Internet

Dat de jungmannen ook werden ingezet bij allerlei propaganda activiteiten, blijkt wel uit bovenstaande poster. Hier vertrekken zij met enkele vrachtwagens richting de dierentuin van Den Haag voor de bijeenkomst "De Jeugd En Het Rijk" Bron: Nick G

Vertrek richting de dierentuin van Den Haag voor de bijeenkomst "De Jeugd En Het Rijk" Bron: Nick G

De jungmannen in de grote zaal van de dierentuin te Den Haag voor de bijeenkomst "De Jeugd En Het Rijk", hier zorgen zij voor muziek & gezang. Bron: Nick G

Ook bezochten de jongens de stad Groningen. Zie de aankondiging op de achtergrond. Bron: M.P.

Mehr Sein Als Scheinen - Meer Zijn Dan Schijnen De dolk met deze inscriptie behoorde toe aan een staflid van de Reichsschule. Ook de leerlingen kregen een dolk voorzien van deze tekst. Zij kregen alleen de minder luxe uitvoering. Bron: Internet

Bovenste rij v.l.n.r: Hans van Straaten, Tony Helder, Goof Veraar welke is verdronken in de Plöner See (D) in 1945, ?. Onderste rij v.l.n.r: ?, Heinrich Piret en een van de leraren met de doodskop op de pet. Bron: M.P. (klik hier voor de belevenissen van Heinrich Piret - Pdf file)

Oud leerlingen van de Reichsschule Valkenburg. Links: Piet Reijnierse - Rechts: Julius Malsch. Bron: NPO Geschiedenis (De Reichsschule voor jongens, klik hier - Pdf file)

Dick Woudenberg (1929) is een Nederlands acteur, leraar en psychotherapeut. Hij was een van de leerlingen van de Reichsschule te Valkenburg. Woudenberg groeide op in een NSB-gezin. De leider van het Nederlandsche Arbeidsfront, Hendrik Jan Woudenberg, was zijn vader. Zijn oom (Kees Woudenberg) was secretaris van de SDAP en de de PvdA. Zelf is hij de vader van de actrice Kathenka Woudenberg en oom van de acteur Helmert Woudenberg. Hij was twaalf jaar toen de oorlog uitbrak en enige tijd later werd hij toegelaten tot een eliteschool van Adolf Hitler om te worden opgeleid voor een hoge functie in het Groot Germaanse Rijk. Maar toen Duitsland in 1945 de oorlog verloor, kwam hij terecht in een krijgsgevangenenkamp. Na zijn studie speelde Woudenberg samen met Willem Nijholt in De Verbroken Code. Later volgden gastrollen in Pleidooi, Oppassen!!!, Unit 13 en Vrouwenvleugel. De laatste jaren was hij vooral bekend door zijn rol als Benjamin Frederikse in Goudkust en Frans Kuipers in Onderweg naar Morgen. Bron: M.P. + Wikipedia

Na de oorlog verschenen er enkele boeken mbt de school. Hier zien wij: Van Nivo tot Reichsschule van Drs. David Barnouw. Bron: M.P.

Ronny - Never a Dull Moment van Ronny Schouten. Ronny is een oud leerling van de Reichsschule. Bron: M.P.

Keurkinderen van Paul van der Steen - Hitler's elitescholen in Nederland. Bron: Paul van der Steen

Deze twee Valkenburgse meisjes waren lid van de Bund Deutscher Mädel. De Bund Deutscher Mädel (BDM) en de parallel daaraan georganiseerde Jungmädelbund waren de Hitlerjugend- en Deutschen Jungvolks-afdelingen die bedoeld waren voor meisjes tussen tien en achttien jaar oud. Evenals bij de Hitlerjugend en Deutschen Jungvolks, gold dat de Jungmädelbund zich richtte op meisjes tussen tien en dertien jaar oud, en de Bund Deutscher Mädel op meisjes van 14 tot 18 jaar oud. Vrouwen en meisjes werd hier de nazileer bijgebracht en hun rol hierin. Ze kregen scholing tot huisvrouw en werden voorbereid op het baren en moederschap van (veel) kinderen, wat volgens de nationaalsocialistische leer het ideaal van de Duitse vrouw diende te zijn. Na het doorlopen van dit traject moest de jonge vrouw nog een jaar op het land werken, het zogenaamde Landjahr (landjaar). Dit was een uitwerking van het "terug naar de natuur" principe waar de nazi's voor stonden. In de natuur kwam de mens tot zichzelf, en de Duitse geest zou in de eikenbossen en middelgebergten van het Duitse land huizen. Hierover waren overigens veel klachten wegens de vele ongewenste zwangerschappen die hieruit voorkwamen. Vanaf 1936 werd lidmaatschap voor meisjes verplicht, voor zover zij natuurlijk niet op raciale gronden van deelname waren uitgesloten. De Bund Deutscher Mädel had daardoor in 1944 maar liefst 4,5 miljoen leden, en was daarmee de grootse jeugdbeweging voor meisjes ter wereld. Bron: Fotograaf Hoffman + Wikipedia

Duitse soldaat poseert voor het "Hans en Grietje huis" op de hoek van de Stationstraat-Nieuweweg. Het is onbekend of hij dit markante gebouw bewoonde tijdens de oorlogsjaren. Bron: Richard van Kessel

Het Duitse leger slaat op de vlucht voor de naderende Amerikaanse troepen. Op de linker foto zien wij hoe ze spullen op een kar laden voor hotel Bleeser. De rechter foto toont de terugtrekkende Duitse troepen (richting Cauberg). Bron: Fotograaf Hoffman

De laatste Duitsers gaven zich niet zonder slag of stoor gewonnen. Hier zien wij een Duitse soldaat met munitie voor het kanon, dat de Amerikaanse troepen moest stoppen! Bron: M. Hendrix

Tekening: Rob Ubachs, 1944 Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

14 september 1944 De eerste Amerikaanse infanteristen trekken vanaf de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Zij treffen er een tamelijk uitgestorven stadje aan, waarvan de inwoners grotendeels hun schuilplaats hebben gevonden in de grotten. Door beschietingen die enige dagen duurden en ook als gevolg van het opblazen van de Geulbruggen door de terugtrekkende Duitse troepen, is het centrum van Valkenburg flink gehavend. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse infanteristen trekken vanaf de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse infanteristen trekken vanaf de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Bron: Fotograaf Hoffman

14 september 1944 De eerste Amerikaanse infanteristen trekken vanaf de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Zij treffen er een tamelijk uitgestorven stadje aan, waarvan de inwoners grotendeels hun schuilplaats hebben gevonden in de grotten. Door beschietingen die enige dagen duurden en ook als gevolg van het opblazen van de Geulbruggen door de terugtrekkende Duitse troepen, is het centrum van Valkenburg flink gehavend. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse "Hospik" te fiets in de afdaling richting centrum Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

14 september 1944 Amerikaanse stuart tank rolt via de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse Half-track (halfrupsvoertuig), rolt samen met een motorrijder Valkenburg binnen. Bron: Fotograaf Hoffman

Inwoners van Valkenburg laten zich graag fotograferen met hun bevrijders. Hier samen bij een Jeep, welke spoedig tot het algemene straatbeeld zal behoren. Bron: Fotograaf Hoffman

Valkenburgse bewoners gaan op de foto met enkele Amerikaanse bevrijders, links ziet U het voormalige Hotel De Grot van Lourdes aan het Grendelplein. Bron: Fotograaf Hoffman

Vrijheid in Valkenburg! Snel op de foto met de Amerikaanse soldaten, een moment om nooit te vergeten. Links: Café naast de Gemeentegrot - Rechts: Daelhemerweg. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse soldaat poseert met enkele Valkenburgse inwoners, welke zijn toegesneld om de bevrijders te begroeten. Deze foto werd gemaakt voor het café, gelegen naast de ingang van de Gemeentegrot. Bron: Fotograaf Hoffman

Valkenburgers kijken met ontzetting naar een oploop bij het Grendelplein. Daar werd op de eerste dag van bevrijding, een NSB-WA-man zonder vorm van proces gedood door leden van het verzet onder toeziend oog van Amerikaanse bevrijders. Een omstreden zaak die de gemoederen tot lang na de oorlog bezig hield. Hoffman die weigerde de executie te fotograferen, legde wel op enige afstand de ontzetting bij de toeschouwers vast en direct hierna het hijsen van de Nederlandse driekleur. Bron: Fotograaf Hoffman

De Nederlandse vlag wordt gehesen op het Grendelplein. Eindelijk is Valkenburg bevrijd van het Duitse juk. Het moment kort voor de omstreden executie van een NSB-er. Veel Valkenburgers schuilden nog in de grotten o.a. de dichtbij gelegen Gemeentegrot en Fluwelengrot. De gevechten rond de bruggen en de beschietingen vanaf de hellingen (aan de noordzijde de Duitsers, zuidzijde de Amerikaanse bevrijders) gingen nog volop door. Bron: Fotograaf Hoffman

De vlag in top op het monument aan het Grendelplein. Eindelijk is Valkenburg bevrijd. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse trucks rollen de Cauberg af, richting front. Rechts ziet U de mergelpoort van het voormalige bedrijf van Moonen: Garage - Taxi - Touringcar - Reisbureau. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaans bergingsvoertuig (Ward LaFrance) rolt de Cauberg af. De Ward LaFrance M1 en M1A1 zijn zware militaire kraanwagens (Heavy Wrecker) die werden geproduceerd in de Tweede Wereldoorlog door de Ward LaFrance Truck Corporation uit Paulsboro in de Verenigde Staten. Bron: Fotograaf Hoffman + Wikipedia

De jeep begint het Valkenburgse straatbeeld te bepalen. Links zien wij Dhr. Straeten met zijn handkar. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse Stuart tanks rollen de Cauberg af, richting front. Rechts ziet U de mergelpoort van het voormalige bedrijf van Moonen. Bron: Fotograaf Hoffman

Zwaar Amerikaans materieel trekt voorbij. Een halfrupsvoertuig of half-track is een (pantser)voertuig dat van achteren voorzien is van rupsbanden en van voren van een paar wielen. Op deze wijze verenigt men de voordelen van lage bodemdruk en hoge tractie die de rupsband verschaft met de goedkope eenvoud van een besturingssysteem dat gebruikmaakt van de normale wielstuursystemen van bestaande vrachtwagens. De halfrupsvoertuig moet onderscheiden worden van die voertuigen die naar keuze van rupsbanden of wielen gebruik kunnen maken, doordat de loopwielen ook na de verwijdering van de rupsbanden apart aangedreven kunnen worden of doordat het voertuig een dubbel loopwerk heeft waarvan afzonderlijk het rupsband- of wieldeel opgetrokken kan worden. Voor zulke voertuigen bestaat overigens geen aparte naam. Bron: Fotograaf Hoffman + Wikipedia

De Willys MB Jeep is een voertuig van de Amerikaanse strijdkrachten, geproduceerd van 1941 tot en met 1945. De Willys MB Jeep wordt beschouwd als het icoon van de Amerikaanse strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaans materieel trekt voorbij (XIX Corps). Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaans pantservoertuig trekt voorbij. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaans materieel trekt voorbij. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse soldaat met in de hand een stafkaart, rolt samen met zijn chauffeur Valkenburg binnen. Bron: Fotograaf Hoffman

Een Jeep rolt de Cauberg af. Bron: Fotograaf Hoffman

Een lange rij Amerikaans materieel rolt voorbij, Duitsland is in zicht. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse troepen trekken door Valkenburg. Hier gaan zij onder de Grendelpoort door. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse troepen trekken door Valkenburg. Hier gaan zij onder de Grendelpoort door. Bron: Fotograaf Hoffman

Sherman tanks rollen onder de Grendelpoort door. Bron: Fotograaf Hoffman

Sherman tank rolt onder de Grendelpoort door. Bron: 2nd Armored Division

Amerikaanse tanks denderen door de Reinaldstraat. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse troepen staan met hun jeep voor het hotel "De Grot van Lourdes" aan het Grendelplein. Voor op de jeep zit een Duitse krijgsgevangene. Veel Valkenburgers die in de grotten schuilden kwamen naar buiten om polshoogte te nemen en om de Amerikanen te verwelkomen. Er wachtten echter nog bange uren van gevechten en vernielingen. Uit de Crolla-jaarboekkalender 1994: "De Valkenburgers zijn uit hun kelders en de grotten gekomen en het is druk 'Boete de Poort' (Grendel- ofwel Monumentsplein, red.), hier bij hotel 'de Grot van Lourdes'. Een Amerikaanse soldaat eerste klas kijkt naar de fotograaf Hoffman. Links naast lantaarnpaal: Jef Jadoul. De man die het plein oprent is Jo Coenen. Op de reserveband zit Harrie Wessels. Op de rechterhelft van de foto: Frans Reinards (met pet) en Jeng Riekers (met hoed). De schade op het Grendelplein valt in vergelijking met andere Valkenburgse buurten, nog mee." Bron: Fotograaf Hoffman

Hotel, De Grot van Lourdes - Grendelplein - Valkenburg 3 dagen voordat hij sneuvelt, wordt Henry Morgan, hangend tegen de jeep en met zijn onafscheidelijke pijp, bij toeval gefotografeerd op het Grendelplein door de Valkenburgse fotograaf Frans Hoffman. De enige overlevende van de A-compagnie, Bob Hilleque uit Chicago heeft hem op de foto herkend. Henry Morgan sterft op 17 september 1944 in de huiskamer van een woning aan de Valkenburgse Reinaldstraat. Hij was soldaat 1e klas van het 119de regiment van de Old-Hickory Divisie. Henry Morgan ligt begraven op de Amerikaanse begraafplaats Henry Chapelle in België. Bron: Fotograaf Hoffman + Jan Diederen (LD 10-9-1994)

Amerikaanse troepen trekken met hun Jeeps door de Grotestraat in Valkenburg. Bron: Internet

Amerikaanse troepen trekken door het zwaar gehavende centrum van Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Op 20 september 1944 is het Valkenburgse gemeentehuis aan de Grotestraat weer open. Het uit 1901 daterende gebouw heeft nauwelijks schade opgelopen. Rechts voor het bordes: waarnemend burgemeester Emile Caselli in gesprek met twee mannen. Caselli is waarnemend burgemeester van de gemeente sedert het overhaaste vertrek van de door de Duitsers aangestelde burgemeester G.J.P Schmalbach. Bron: Fotograaf Hoffman

Verzetsmensen bij ingang van de Heidegroeve. Van links naar rechts: Sjef Smeets-Walramplein, Jos Mentelers onderduiker uit Amby, Jos Quaedvlieg (de dikke)-Walramplein/Hovetstraat, Harrie Fraiture-St. Pieterstraat, Henk Salverda, Jan Harings, Sjef Coenen-Wehryweg, Jean Kessler, Pierre Philippens-Plenkertstraat. Bron: Fotograaf Hoffman

Groep militairen-burgers bij de ingang van de Heidegroeve. Bron: Fotograaf Hoffman

Groep militairen-burgers bij de ingang van de Heidegroeve. Van links naar rechts: Gemeenteopzichter Sjang Drissen-Emmalaan, Onbekend, Onbekend, Amerikaanse militair, chauffeur van afvaardiging uit het eerder bevrijde Maastricht, Onbekend, Waarschijnlijk lid O.D. of andere verzetsorganisatie uit Maastricht, Ben. M. Koster, Waarschijnlijk lid Rode Kruis, afd. Maastricht of Ned. rode Kruissoldaat, Schunck-Plenkertstraat, Waarschijnlijk lid O.D. of andere verzetsorganisatie uit Maastricht, Jos Quaedvlieg-Walramplein/Hovetstraat. Bron: Fotograaf Hoffman

Leden van de "OD" (Orde Dienst) nemen N.S.B.ers & collaborateurs gevangen. Hier staan zij opgesteld voor Brouwerij De Leeuw. Bron: Fotograaf Hoffman

Hier wordt een Valkenburgse "Moffenmeid" onder grote publieke belangstelling kaalgeschoren en voorzien van een "Hakenkruis" op het voorhoofd. Na afloop van de bezetting verliep de bestraffing van de ’moffenmeiden’ nogal willekeurig. Sommigen werd huisarrest opgelegd, anderen kwamen in interneringskampen terecht. Daarnaast was er het publiekelijk kaalknippen van de meisjes tijdens de eerste feestelijke bevrijdingsdagen. In het machtsvacuüm van dat moment kon dit schijnbaar spontaan gebeuren. Uitgejoeld door de massa werden de meisjes tot bloedens toe kaalgeschoren en niet zelden met pek of menie besmeerd. Dit zogenaamde bevrijdingsritueel, feitelijk een vorm van buitenrechtelijke strafuitoefening, vond overal in Nederland plaats. Het waren acties die indertijd als bevrijdend werden ervaren. Bron: Fotograaf Hoffman

Hier wordt een Valkenburgse "Moffenmeid" onder grote publieke belangstelling kaalgeschoren en voorzien van een "Hakenkruis" op het voorhoofd. Bron: Jacquo Silvertant

Leonie Quaedvlieg, 5 juli 1895 – 14 sept 1944 Terwijl zij de koeien in de wei aan de Onderstestraat nog in veiligheid wilde brengen, werd zij getroffen door een Duitse granaat. Zij was zwaar gewond geraakt en overleed een uur daarna. Op de foto: links Leonie met haar broer Lodewijk en echtgenote Maria Quaedvlieg-Thijssens in Geulhem. In sept 1949 werd er een Hoogmis opgedragen ter herdenking van de bevrijding van Houthem, en mede voor de zielerust van de vier oorlogsslachtoffers t.w. Mej. Leonie Quaedvlieg, de heren Hubert Vrancken, Walter Martens en Frans Pluymen. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach + Delpher

Amerikaanse tanks denderen door Houthem. De bevrijding is nabij. Het huis op de achtergrond is van de familie Mevis, Onderstestraat 21. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Amerikaanse troepen trekken door Houthem. Links de veranda’s van hotel Van de Weijer en hotel gez. Sleijpen. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Tank op de van Caldenborghsweg te Houthem. Op de achtergrond het huis van de familie Reintjes, later pension Franssen. Daarna bewoond door de familie de Heus en thans in eigendom van L. Harings. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Het huis in de St. Gerlachstraat, tegenover het Gerlachuskapelletje, waarin de families Goijen, Stassen en Heijnens woonden werd zwaar beschadigd en na de oorlog afgebroken. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Duitse krijgsgevangenen langs de Provinciale Weg thv de Stationsweg. Op de achtergrond de villa van de familie Coonen + Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach Bron: P. Leenders

Gevangen genomen Duitsers op de hoek van de Provinciale Weg en de Stationsweg. Op de achtergrond de villa van de familie Coonen. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Bij de bevrijding door de Amerikanen in september 1944 werden in Valkenburg grote verwoestingen aangericht, waarbij onder andere alle Geulbruggen werden opgeblazen. Bron: M. Hendrix

Een Amerikaanse soldaat houdt de wacht aan de Grotestraat. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

De Jan Deckerstraat een week na de bevrijding. Rechts het huis van de familie Ramaekers, links kapperszaak van Frans janssen. Even verder, op de hoek café Koppers. In de verte het paviljoen waar de Duitse soldaten zich lang staande hebben gehouden tegenover de Amerikaanse overmacht Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Zusters van de orde van Benedictinessen lopen door de Grotestraat nadat zij uit de Fluweelengrot zijn bevrijd. Bron: Fotograaf Hoffman

Penning die werd uitgereikt aan mensen die in de septemberdagen van 1944 hadden geholpen bij de evacuatie van de bevolking van Valkenburg naar de mergelgroeven. De penning werd uitgereikt tijdens een "soort van" reünie in 1949. Bron: F.J. Haffmans + Jacquo Silvertant

Oorlogsschade in Valkenburg, met op de achtergrond de getroffen winkels van Albert Heijn, Boekhandel Crolla en de VVV Zuid-Limburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse genietroepen helpen mee met het herstellen van de schade in Valkenburg. Ook zorgen zij voor het herstel van de beschadigde bruggen over de Geul. Deze foto is genomen op de Wilhelminalaan. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Oorlogsschade in het zwaar gehavende Valkenburg. Bron: Fotograaf Hoffman

Woensdag 13 september 1944 Rond een uur of tien werd Valkenburg opgeschrikt door een serie hevige ontploffingen. De bruggen over de Geul werden opgeblazen. Vooral bij de brug nabij de Grotestraat was de ravage enorm. Hotel Du Pont werd grotendeels verwoest. Hotel Croix de Bourgogne, hier op de foto, liep onherstelbare schade op. Bron: M. Hendrix

Hotel Du Pont, op de voorgrond werd grotendeels verwoest. Hotel Croix de Bourgogne, hier links op de foto, liep onherstelbare schade op. Bron: Fotograaf Hoffman

Hotel Croix de Bourgogne, links op de foto, liep onherstelbare schade op, Hotel Du Pont, rechts hiervan werd grotendeels verwoest. Onderdaan zien wij een tekening van het zwaar gehavende Hotel Croix de Bourgogne. Bron: Fotograaf Hoffman

Bij de bevrijding door de Amerikanen in september 1944 werden in Valkenburg grote verwoestingen aangericht, waarbij onder andere alle Geulbruggen werden opgeblazen. Bron: M. Hendrix

De Duitse granaten hebben in Valkenburg ernstige vernielingen aangericht in de Berkelstraat. Rechts het huis van Lemmens, daarnaast dat van Jadoul. Dan de schoenwinkel van Welters en het huis van Hoffman. Aan de linkerzijde het huis van Caelen, opzichter van de gemeentegrot. De ruïne, achter de huizen, doorstond de beschietingen zonder grote schade. De Berkelpoort, op de achtergrond, werd niet geraakt. Bron: Fotograaf Hoffman

De vlaggen hangen uit in de zwaar gehavende Berkelstraat te Valkenburg. Bron: M. Hendrix

Aantekeningen met schetsjes uit het dagboek van Rob Ubachs. De toen 15-jarige Rob Ubachs maakte aantekeningen in de periode 31 augustus tot 17 september 1944. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Uit het dagboek (vanaf 17 sept 1944) van Jef van de Weijer. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Amerikaanse soldaat van de 69ste Infanterie Divisie, geportretteerd door de Valkenburgse fotograaf Hoffman. De badge op zijn linker borst, betekend dat hij feitelijk in gevecht is geweest (US Army Combat Infantry Badge). Bron: Fotograaf Hoffman

Amerikaanse soldaten van de 69ste Infanterie Divisie, geportretteerd door de Valkenburgse fotograaf Hoffman. De badge op hun linker borst, betekend dat zij feitelijk in gevecht zijn geweest (US Army Combat Infantry Badge - zie ook midden). Het betrof hier vaak zeer jonge jongens die net "Droog achter de oren" waren. Bron: Fotograaf Hoffman

"Headquarters - Rest Center - Valkenburg" Gevestigd in Hotel Janssen. Bron: Webmaster

Zondag 17 september: Houthem bevrijd! Geheel links: Rob Ubachs Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

De Amerikaanse soldaten waren bij ons thuis ingekwartierd en er stond 'n klein kanon voor ons huis. Wij mochten er even bij gaan staan voor deze foto, als aandenken voor het thuisfront in Amerika. Mijn 2 broers kregen ieder 'n helm van de militairen die ze op moesten zetten. Wij kenden toen geen angst en vonden het chic dat deze foto van ons met het kanon werd gemaakt, mijn 2 jaar oudere zus rechts op de foto en ik zelf links van mijn 2 oudere broers. De precieze datum weet ik helaas niet meer maar het was meen ik in september 1944. Tegenover ons huis op de Cauberg no 310 was 'n klooster van de paters van de HH Harten. Daar was de medische staf en het hulp hospitaal in gevestigd van de Amerikaanse militairen. Het was daar 'n aan en afvoer van gewonde soldaten en ook enkele burgers die daar verpleegd werden, tot ze op transport naar hun huis werden gezet. Wij hadden het goed met hun menagerie in onze buurt en kwamen niets tekort. Mijn moeder was in de keuken bezig met het eten en toen kwam er 'n hoge piet die zei "Mama.. ga terug naar de kelder.. je kinderen hebben je nodig het is veel te gevaarlijk hier in huis en er word voor jullie gezorgd. Wij sliepen en woonden toen in de kelder, dat was 'n kleine grot (schuilkelder) achter het huis die ontstaan was doordat de mergel blokken ervan gebruikt waren om het huis te bouwen waar we toen in woonden (gebouwd in 1902 door mijn opa van vaders kant). Bron: Miets Stevens

17 september 1944 Deze foto is genomen in de St. Gerlachstraat ter hoogte van het voormalig Hotel Curfs-Coevreur. Rechtsachter zie je het Gerlachus kapelletje (bestaat nog). 3e van links: Sjeng Curfs, 4e van links: Sjo Plusquin, 8e van links: Leo Soons?, 9e van links: Willy Curfs, 14e van links: Adéle Ribbergh?, 1e van rechts: Max Curfs. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach (klik op de afbeelding - zoom in)

Bevrijdingskiekje uit Houthem. Rechts mevr. Houben-Dolmans (van Caldenborghsweg), echtgenote van stationschef Pierre Houben, links dochter Mien. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Leden van o.a. de familie Curfs in de St. Gerlachstraat V.l.n.r.: Mia Mevis, Paula Curfs, oma Brouns-Huijnen, Pauline Curfs-Couvreur, mevr. Plusquin met dochter Tiny, Miel Curfs, Albert Curfs, Yvon Curfs, ??, Jef Soons, Wiel Curfs (met geweer), Plusquin, Els Curfs, ??. Zittend/liggend: Sjeng Curfs, Gerlach Curfs, vader Max Curfs, liggend met geweer: Guus of Robert Curfs. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Achtergelaten Duits antitank kanon op de hoek van de Onderstestraat en de St. Gerlachstraat. Op de achtergrond het huis van de familie Pluijmen. Met V.l.n.r.: Laura Mulleneers, Annie Pluijmen, Nick Spruijt en Jef Knips. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Deze foto is genomen vóór het voormalig Pension Mevis aan de Onderstestraat 21 in Houthem, dat is vlakbij het Gerlachus kapelletje. Het betreft hier een Duits 75mm Pak 40 kanon wat is achtergelaten door de gevluchte Duitse troepen. Links Sjeng Mevis, in de deuropening Marie Mevis-Brouns, rechts Jeu Brouns, broer van Marie. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Rechts het achtergelaten Duits kanon voor het huis Mevis. De gedode Duitse soldaat schijnt een rozenkrans in zijn hand te hebben gehouden. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

"Het kanon van Valkenburg" Verhaal van het Duitse kanon in park Dersaborg te Valkenburg, welk in sept 1989 tot monument werd verklaard - Valkenburg 45 jaar bevrijd. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach (klik hier voor het gehele artikel - Pdf file)

Onbekende Valkenburger "soldaat van de Prinses Irene Brigade". De Koninklijke Nederlandse Brigade 'Prinses Irene' (PIB) was een Nederlands legeronderdeel dat voortkwam uit Nederlandse troepen die in mei 1940 naar Engeland konden ontkomen en verder bestond uit Engelandvaarders en Nederlanders uit het buitenland die bij de brigade hun dienstplicht vervulden of zich vrijwillig bij de brigade meldden. In augustus 1944, dus geruime tijd na D-Day, landde de Brigade met 1200 Irenemannen te Arromanches in Frankrijk. Op 12 augustus nam de Brigade deel aan de gevechten bij Pont-Audemer en Saint-Côme. Daar, en later ook in België, werd de strijd aangebonden met de Duitse troepen die de geallieerden probeerden tegen te houden. Ook nam de Brigade deel aan Operatie Market Garden en vocht zij in Zeeland en in Hedel. De PIB was onder meer betrokken bij de bevrijding van Tilburg (25 oktober) en Den Haag (8 mei). Bron: Fotograaf Hoffman + Wikipedia

Na het dichten met stenen uit de O.N. Mijn van het gat dat ontstaan was na de vernieling van het viaduct in de weg Heerlen - Ten Esschen heeft op 2 en 3 oktober 1944, loc. 6239 met 2 stuks E-wagens van Heerlen naar Valkenburg gereden. Op de bufferbalk was geschreven: "Mijn 1e rit in bevrijd Nederland". Bron: Hans Heltzel

Kerstmis in Geulhem. De soldaten van de 346 Ordnance Depot Co. kwamen op 3 november vanuit Normandië naar Geulhem en vertrokken op 13 januari 1945 naar Aken. De volgende foto is gemaakt van een van de drie groepen militairen in hotel Vue des Montagnes rond Kerstmis 1944. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach (klik op de afbeelding - zoom in)

In de periode jan-feb 1945 werd het gebouw van de voormalige "Reichsschule Valkenburg" (jezuïetenklooster - Kloosterweg) door de Amerikanen gebruikt als 91st Evacuation Hospital (ziekenhuis). Bron: Richard van Kessel

In de periode jan-feb 1945 werd het gebouw van de voormalige "Reichsschule Valkenburg" (jezuïetenklooster - Kloosterweg) door de Amerikanen gebruikt als 91st Evacuation Hospital (ziekenhuis). Bron: Richard van Kessel

Hier zien wij een Amerikaanse ambulance de Kloosterweg afrijden richting het station van Valkenburg. Bron: Richard van Kessel

Anything For A Laugh Programmaboekje van het Snafu Theater. Zij hielden een voorstelling in de voormalige Reichsschule te Valkenburg, wat nu was ingericht als ziekenhuis van de Amerikaanse bevrijders. Om het moraal op te poetsen werden de troepen hier vermaakt met toneel, zang en dans. Het programmaboekje werd aan Nick geschonken door zuster (nurse) Ruth Worthman, welke werkzaam was in het Ninety First Evacuation Hospital wat gevestigd was in de voormalige Reichsschule valkenburg. Bovenaan zien wij een brief van Ruth Worthman aan haar familie in Amerika. Deze begint met de zin: A school which Hitler has specially fitted for selected students belonging to the Nazi party in the occupied countries (rood onderstreept). Bron: Nick G

De Amerikaanse verpleegster Ruth Worthman, welke werkzaam was bij het 91st Evacuation Hospital, gevestigd in de voormalige Reichsschule van Valkenburg. And finally after 2 years in the field, the hospital got a clean "setup" , They were to move into a school, the "Reichsscule Valkenburg " a lavish school in Holland for boys that Hitler had created to serve as an SS recruitment college. The 91st hadn't had central heating for 2 years, and marvelled at the oppulence and thrilled at sleeping in a real bed and out of the weather! They remained at the Reichsshule Valkenburg for 5 months and treated 12,195 allied, civilian, and enemy patients from Oct 1944 to March of 1945 and conducting 4,876 operations and lost only 115! Bron: Internet

Omdat de Duitsers vrijwel alle bruggen hadden opgeblazen, werden er houten noodbruggen gelegd. Ook bij hoogwater bewezen deze hun diensten. Bron: Fotograaf Hoffman

Hoogwater in Valkenburg, winter 1944-1945. Bron: Fotograaf Hoffman

Bevrijdingsoptocht trekt over de Provinciale weg ter hoogte van het voormalig Hotel Gez. Sleypen en Hotel Van de Weijer in Houthem (Voorjaar 1945). De deelnemers hebben zich getooid in Duitse uniformen! Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

In het voorjaar 1945 hielden de Houthemse inwoners een bevrijdingsoptocht. Op de achtergrond het huis van de fam. Soons in de St. Gerlachstraat. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Bevrijdingsoptocht Houthem. Bovenste foto: V.l.n.r. : Frans Schrooders, Gerrit Ubachs, Ton Walschot (met motorbril), rechts bovenin: Sjeng Curfs (met witte hond). Foto genomen op de Provinciale Weg ter hoogte van de winkel van Senden. (Is nu Louise Mode). Op de achtergrond het woonhuis van de familie Vrancken, naast de v.m. lagere school. Onderste foto: Links voorop (met hond) in legervoertuig: meester Sjeng Curfs. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Houthemse schonen in de bevrijdingsoptocht. Links naast meisje met lange haren: Emmie Sleijpen. Meisje met lange haren is Els Curfs. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Bevrijdingsoptocht Houthem. "Het Tribunaal" Links: Jeu Jacobs, 3e van links: Wim Haagmans, geheel rechts: Marcel Arbeel. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Op de voorgrond zien wij met Engelse Battle Dress, een Nederlandse soldaat, met naast hem zittend zijn kameraad. Verder zit hun voertuig volgepakt met allerlei mooie dames. Bron: Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach

Muurtekening (grottekening) ter nagedachtenis aan de Amerikaanse bevrijders. Bron: Webmaster

Freek Meijer uit Drente was als voormalig SSer gedetineerd in het mijnkamp te Valkenburg (L). Bron: Webmaster